Օգոստոսի 16-ին Վրաստանի Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը (ԿԸՀ) հրապարակել է որոշում, ըստ որի՝ տեղամասային ընտրական հանձնաժողովների նախագահներն ընտրություններից մեկ շաբաթ առաջ պետք է վիճակահանություն կատարեն՝ հանձնաժողովի անդամների միջև գործառույթները բաշխելու նպատակով։ Մինչ այժմ նման վիճակահանություն կատարվում էր անմիջապես ընտրությունների օրը։
Նոր կանոնը մտավախություն է առաջացրել, որ այն իշխանություններին թույլ կտա ազդել ընտրությունների վրա: Որոշումը քննադատության է ենթարկվել հասարակական կազմակերպությունների կողմից, իսկ ընդդիմությունը բողոքարկել է այն դատարանում։
ԿԸՀ-ն փոփոխությունը հիմնավորել է նրանով, որ այս տարի 2262 ընտրատեղամասերում քվեարկությունը տեղի է ունենալու էլեկտրոնային եղանակով, ինչը պայմանավորված է քվեարկության օրը տեխնոլոգիան կարգավորելու և փորձարկելու համար ժամանակի անհրաժեշտությամբ։ Նույն որոշմամբ՝ հին կանոնի համաձայ`ն շարժական քվեատուփի հանձնման հանձնաժողովի անդամներն որոշվել են քվեարկության օրվանից ոչ ուշ, քան 7 օր առաջ, իսկ այլ գործառույթներ որոշելու համար վիճակահանությունը կատարվել է քվեարկության օրը, որը առաջացրել է «անհամաչափություն»։
«Տարբեր ժամանակներում ընթացակարգերի իրականացումը կառաջացնի անհավասարություն և կարող է խանգարել ընտրական գործընթացի կանոնավոր անցկացմանը»,- ասված է ԿԸՀ որոշման մեջ։
Այնուամենայնիվ, քննադատները թերահավատորեն են վերաբերվում ընտրություններից երեք ամիս առաջ նոր կանոնի ներդրմանը, և «Ուժեղ Վրաստան» ընդդիմադիր պլատֆորմը բողոքարկել է որոշումը դատարանում: Օգոստոսի 19-ին Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովում «Ուժեղ Վրաստան» պլատֆորմի մաս կազմող «Լելո» կուսակցությունը ներկայացնող Գիորգի Սիորիձեն նշել է, որ նոր որոշման շնորհիվ Վրաստանի անվտանգության ծառայությունը «մեկ շաբաթ առաջ (քվեարկության օրվանից) կիմանա ամենակարևոր գործառույթները զբաղեցնող մարդկանց ինքնությունը, ինչը նրան հնարավորություն է տալիս ճնշում գործադրել նրանց վրա»։
Վրաստանի երիտասարդ իրավաբանների ասոցիացիան (GYLA) ներկայացրել է վեճում «դատարանի ընկերոջ» կարծիքը՝ վճռի հետ կապված։ Համաձայն այս կարծիքի՝ ԿԸՀ-ն հիմնվում է Ընտրական օրենսգրքի դրույթի վրա, որը հանձնաժողովին իրավունք է տալիս նման բացառիկ դեպքերում փոխել վիճակահանության կարգն ու ժամկետը, եթե անհնար է դարձել սույն օրենքով սահմանված որոշակի պահանջների կատարումը և պահպանել ժամկետները: Սակայն, GYLA -ի կարծիքով, ԿԸՀ-ն այս դեպքում պատշաճ կերպով չի հիմնավորել նման անհրաժեշտությունը։
Կազմակերպության տվյալներով՝ նախկինում էլեկտրոնային քվեարկության ժամանակ ընտրատեղամասն ուշ բացելու կարիք չկար, իսկ վիճակահանության ժամանակը բոլոր տեղամասերում արդեն հասցվել է մեկ ժամ 15 րոպեի։
Ըստ GYLA-ի՝ այս փոփոխությունը խաթարում է ընտրությունների թափանցիկությունը, մեծացնում է հանձնաժողովականների անդամների վրա ճնշում գործադրելու և ահաբեկելու վտանգը և դժվարացնում տեղական ու միջազգային դիտորդների աշխատանքը։
ԿԸՀ-ն «ընդունել է վիճարկվող որոշումը՝ առանց փոփոխությունների անհրաժեշտության համարժեք հիմնավորման և առանց օրինական իրավական հիմքի», ասվում է կարծիքում։
Թբիլիսիի քաղաքային դատարանն այս հարցը քննարկել է օգոստոսի 20-ի առավոտյան, սակայն որոշումը դեռ չի հրապարակվել։
