Միջազգային հանրապետական ինստիտուտը (IRI) հայտարարում է Վրաստանում հոկտեմբերի 26-ին կայանալիք խորհրդարանական ընտրություններին դիտորդական առաքելության մեկնարկի մասին։ Ավելի վաղ հաղորդվում էր, որ IRI-ը կարող է դադարեցնել իր գործունեությունը Վրաստանում՝ «Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» օրենքի ընդունման պատճառով։
Հաշվի առնելով ընտրական և քաղաքական կազմակերպությունների, ինչպես նաև միջազգային հանրության հետ երկարաժամկետ հարաբերությունները՝ ընտրություններին նախորդող ամիսներին IRI-ի 20 երկարաժամկետ դիտորդներ կաշխատեն ողջ երկրի ընտրատարածքներում: Այս տեղեկությունը տարածում է Միջազգային հանրապետական ինստիտուտի վրացական ծրագիրը։
Ընտրական գործընթացներում ներգրավված բոլոր կողմերը բաց են երկրում միջազգային դիտորդական առաքելության ներկայության համար։
«Դիտորդներն իրենց գործունեությունը կսկսեն դեռ նախընտրական ընտրարշավի մեկնարկից առաջ։ Սա հնարավորություն կտա առաքելությանն ավելի լավ հասկանալ այս ընտրությունների ենթատեքստը և քաղաքական ու ընտրական շահագրգիռ կողմերի հետ համատեղ ջանքերով աջակցել ներառական և թափանցիկ ընտրական գործընթացին», – հայտարարել է IRI-ի Եվրասիական բաժնի տնօրեն Սթիվեն Նիքսը:
IRI դիտորդական առաքելությունը կիրականացվի միջազգային դիտորդական սկզբունքների հռչակագրի և միջազգային դիտորդների վարքագծի կանոնների համաձայն: Դիտարկումից ստացված առաջարկությունները և եզրակացությունները հիմնված կլինեն Վրաստանի օրենսդրության, միջազգային չափանիշների և այն պարտավորությունների վրա, որոնք քաղաքական կուսակցությունները ճանաչում են վարքագծի կանոնագրքով:
Այն բանից հետո, երբ IRI-ն հայտարարել է դիտորդական առաքելության մեկնարկի մասին, Իրակլի Կոբախիձեն՝ որպես «Վրացական երազանքի» նախընտրական շտաբի ղեկավար, Վրաստանի խորհրդարանի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Նիկոլոզ Սամխարաձեի, Եվրոպական ինտեգրման հարցերով հանձնաժողովի նախագահ Մակա Բոճորիշվիլիի և Գիտության և երիտասարդության հարցերով հանձնաժողովի նախագահ Գիվի Միկանաձեի հետ միասին հանդիպել է դիտորդական առաքելության հետ։
20 երկարաժամկետ դիտորդների առաքելության հետ հանդիպման հիմնական թեման հոկտեմբերի 26-ի խորհրդարանական ընտրություններն ու նախընտրական միջավայրն էր։
Կոբախիձեն ևս մեկ անգամ հաստատել է միջազգային դիտորդների հետ բաց և ակտիվ համագործակցության իր պատրաստակամությունը։
Ամերիկյան Hudson Institute վերլուծական կենտրոնին տված հարցազրույցում վրացական ժողովրդի ակտի (Georgian People’s Act) համահեղինակ, դեմոկրատ սենատոր Ժաննա Շահինը հունիսի վերջին ասել է, որ Վրաստանում տեղի ունեցող գործընթացները և «օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենքի ընդունումը թույլ կտան ազդել Վրաստանի և ԱՄՆ-ի հարաբերությունների վրա:
Ժաննա Շահինը նաև նշել է, որ ամերիկյան ոչ կառավարական կազմակերպությունները, ինչպիսիք են Միջազգային հարաբերությունների ազգային դեմոկրատական ինստիտուտը (NDI) և Միջազգային հանրապետական ինստիտուտը (IRI), այլևս չեն կարողանա աշխատել Վրաստանում։
Քաղաքագետների կարծիքով՝ հատկապես նախընտրական շրջանում նման կազմակերպությունների աշխատանքը հատկապես կարևոր է։
«Կարծում եմ՝ սա շատ վատ նորություն է, IRI-ը և NDI-ն երկար տարիներ հարցումներ են անցկացրել Վրաստանում։ Նրանք մեծ փորձ են կուտակել, և նրանց նկատմամբ որոշակի վստահություն է ստեղծվել, նրանց հարցումների և վերլուծությունների արդյունքները որոշակի ազդեցություն ունեն հասարակական կարծիքի վրա, այսինքն՝ նրանք սկզբունքորեն օբյեկտիվ կազմակերպություններ են։ Կարծում եմ, որ հատկապես ընտրությունների համար մեզ համար կարևոր էր, որ նրանք իրենց մշտական հարցումներն անցկացնեն։ Որ քաղաքական կուսակցությունները պետք է կենտրոնանան որոշակի հարցերի վրա, որոնք հուզում են բնակչությանը»,- ասում է Ռոնդելի հիմնադրամի քաղաքագետ Կախա Գոգոլաձեն։
