Տարբեր ֆինանսական կազմակերպություններին և անհատներին փոխանցված գույքը տարեկան պարտքի վճարման դիմագ հասնում է 500 միլիոն լարիի, և դրանց մոտ 200-ը գնում են առևտրային բանկերը, գրում է «Ռեզոնանսը»:
Միկրոֆինանսական, առցանց-վարկային կազմակերպությունները և վարկատուները ավելի շատ գույք են ստանում, հենց նրանք են, ովքեր հաշվի են առնում բոլոր բռնագրավված գույքի երկու երրորդը:
Վիճակագրական տվյալների համաձայն, 2017 թվականի 4-րդ եռամսյակի արդյունքներով բանկերը ստացել են 209,192,767 լարի չափով գույք պարտքերի դիմաց, իսկ այդ ուղղությամբ «Վրաստանի Բանկի» ցուցանիշը` 94,98 մլն լարի: Երկրորդ տեղում «ТВС բանկն»` 58.5 մլն., այնուհետև գալիս է «Քարտ»` 31.8 մլն, «ВТБ բանկը»` 9.6 մլն, «Տերաբանկ»` 5.9 մլն: «Բազիսբանկ»՝ 5,4 մլն դոլար, «Silk Road Bank»՝ 1,1 մլն, «Ադրբեջանական միջազգային բանկ»՝ 600 000, «Credo Bank»՝ 357 866, «Halik Bank»` 310,450 լարի:
Իրավիճակը հստակ չի վերահսկվում, քանի որ բռնագրավված գույքի գումարը աճում է ամեն տարի: «Հասարակություն և Բանկեր» հկ-ի տվյալներով, 2011-2006 թթ. Ազգային գործադիր բյուրոն 11 796 օբյեկտ է փոխանցել վարկատուների սեփականությանը` այդ թվում նաև 2014-ին՝ 1343, 2015-ին` 1410, և 2016-ին` 1769:
2016 թվականին բանկերը ստացել են 454 օբյեկտ, այսինքն` ընդհանուր 25.7%-ը, 337-ը` միկրոֆինանսական կազմակերպությունները (19%), իսկ 55%, 3%-ը և 978 օբյեկտ` մասնավոր դրամական վարկատուների և իրավաբանական անձանց ձեռքը:
2017 թվականը գրեթե նույնն էր, ինչ 2016 թվականին: Թեև առգրավված օբյեկտների թվաքանակի վերաբերյալ ճշգրիտ տվյալներ չկան, բայց այդպես նաև 2016 թ.-ին գույքի փոխանակման դեպքերի կեսը հասնում է վարկառուներին` երրորդ մասը միկրոֆինանսական հատվածին, իսկ մնացածը` բանկերին:
Ըստ «Հասարակություն և Բանկեր» հկ-ի նախագահ Գիորգի Կեպուլաձեի, սուբյեկտների նկատմամբ բողոքների քանակի աճը պայմանավորված է նրանով, որ բանկերը և միկրոֆինանսական ընկերությունները խստացրել են վարկի տրամադրման պայմանները և ավելի հաճախ հրաժարվում են վարկեր տրամադրել նրանց, ովքեր, ըստ նրանց, ժամանակին չեն կարողանա վճարել:
«Մեր տարեկան հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ գույքի բռնագրավման գործում բանկերի և ՄԻՖ-ի մասնաբաժինը զգալիորեն ցածր է, քան ֆիզիկական անձանց և հատկապես վարկառուներին: Շատ դեպքերում սա պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ վարկատուները շատ ավելի էժան են գնահատել գրավադրված գույքը` շուկայական արժեքի մոտ 30-40%-ով, իսկ բանկերը` 80%: Ինչ վերաբերում է վարկառուներին, ապա նրանցից շատերը քաղաքացիներ են, ովքեր վարկ չեն կարողանում ստանալ բանկերից և ՄԻՖ-ից: Հակառակ դեպքում, ոչ-ոք չէր գնա վարկատուների մոտ, ովքեր վարկեր են տրամադրում առնվազն 2 անգամ ավելի բարձր, քան ֆինանսական հատվածը», – հայտարարեց նա:
Բանկերին, ՀՄԲ-ների և մասնավոր վարկատուների կողմից պարտքերի վճարման դիմաց ստացված գույքն ստացվում է վարկերի գծով տոկոսագումարների չվճարման պատճառով, և դա հիմնականում պայմանավորված է քաղաքացիների բարդ սոցիալական վիճակով:
Այս միտումը ցույց է տալիս, որ բնակչության վճարունակությունն անընդհատ աճում է: Միևնույն ժամանակ, մատակարարներն ու բանկիրները տարբեր առաջնահերթություններ ունեն: Վաճառողները հենց նպատակ են դրել նվազագույն գումարով գույք ձեռք բերել, իսկ բանկերի համար գույքը ձեռք բերելը ցանկալի չէ: Բանկիրները նախընտրում են վճարել հաճախորդներին, ովքեր կանոնավոր կերպով մարում են իրենց պարտքերը: