Հոկտեմբերի 26-ին Վրաստանում առաջին անգամ խորհրդարանական ընտրությունները կանցկացվեն ամբողջությամբ համամասնական ընտրակարգով։ Բայց սա միակ տարբերությունը չէ նախորդ ընտրություններից, ընտրողների 90%-ը կքվեարկի էլեկտրոնային եղանակով, համակարգն ավտոմատ կերպով կհաշվարկի ձայները, և նախնական արդյունքները հայտնի կլինեն ավելի վաղ, քան նախորդ ընտրություններում։
2024 թվականին Վրաստանը կընտրի 11-րդ գումարման խորհրդարանը։ Հաղթող կուսակցությունը կամ կոալիցիան հնարավորություն կունենա կառավարություն նշանակել և կառավարել երկիրն առաջիկա չորս տարիներին։
Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի (ԿԸՀ) տվյալներով՝ հոկտեմբերի 26-ին կայացած խորհրդարանական ընտրություններում ընտրողների ընդհանուր թիվը 3 միլիոն 508 հազար 294 է։
Կբացվեն 84 ընտրատարածքներ և 3111 ընտրատեղամասեր, որոնց մի մասը գտնվում է արտերկրում։ Օտարերկրյա ընտրատեղամասերի ցուցակներում գրանցված է 95 910 ընտրող։
Սա Վրաստանում առաջին ընտրություններն են, որոնք կանցկացվեն էլեկտրոնային եղանակով, այսինքն՝ ընտրական գործընթացում կկիրառվեն էլեկտրոնային տեխնոլոգիաներ։
Քվեարկության փուլային գործընթացը նկարագրված է նաև նյութում.
Ի գիտություն ընտրողներին.
Հասնելով ընտրատեղամաս՝ ընտրողը հերթի ադմինիստրատորին է ներկայացնում իր անձը հաստատող վկայականը։ Առաջին հերթին ընտրողին ստուգում են հատուկ սարքի միջոցով, որը կստուգի, թե արդյոք նա անցել է մակնշման ընթացակարգը, այսինքն՝ որպես ընտրող եղե՞լ է ընտրատեղամասում, որից հետո քաղաքացին գրանցողի ուղեկցությամբ կմտնի սրահ։ Գրանցողն իր անձը հաստատող փաստաթուղթը կանցկացնի էլեկտրոնային սարքի միջով՝ տվյալները ստուգելու և համոզվելու համար, որ այդ անձն իրապես կա ցուցակում: Սրանից հետո ընտրողը կանցնի մակնշման ընթացակարգը։
Մանրամասները ստուգելուց հետո սարքը կտպագրի անդորրագիր, և ընտրողը կստորագրի այն՝ որպես ապացույց, որ նա մասնակցել է ընտրություններին։ Անդորրագիրը մնում է գրանցողի մոտ և այն կուղարկվի հատուկ անթափանց տուփ:
Դրանից հետո միայն ընտրողին կտրվի քվեաթերթիկ և հատուկ շրջանակ-ծրար։ Այնուհետև ընտրողը մտնում է գաղտնի քվեարկության խցիկ և կատարում իր ընտրությունը։
ԿԸՀ-ն պատրաստել է տեսանյութ, որտեղ մանրամասն բացատրվում է այս ամբողջ գործընթացը։
Երբ ընտրությունը կատարվում է, քվեաթերթիկը հարկավոր է շրջել գունավոր կողմով ներքև և դնել այդ նույն ծրարը շրջանակի մեջ:
Այս ծրարը պետք չէ գցել քվեատուփը, ինչպես արվում էր նախկինում, այլ պետք է տեղադրվի ձայները հաշվելու հատուկ մեքենայի մեջ։
ԿԸՀ-ի կայքում կա հատուկ խաղ, որը կօգնի ձեզ փորձել քվեարկության ընթացակարգը։ Այս խաղը կարող եք գտնել այստեղ:
Քվեարկության ընթացակարգը կանցկացվի բացարձակ գաղտնիության պայմաններում, խցիկում արգելվում է լուսանկարել և տեսանկարահանել, իսկ ներգրավված էլեկտրոնային սարքերը միացված չեն ինտերնետին և չեն կարող որևէ տեղ տեղեկատվություն փոխանցել, «կոտրվել» կամ ենթարկվել կիբերհարձակման։
Անհնար է իմանալ, թե ում է պատկանում ամեն մի կոնկրետ քվեաթերթիկը։
Կարևոր է նաև նկատի ունենալ, որ քանի որ էլեկտրոնային քվեարկությունը նոր է, և առաջին անգամ է կիրառվում, շատերին կարող է ժամանակ պահանջվել՝ հասկանալու համար, թե ինչն ինչոց է, և ընտրատեղամասերում կարող են հերթեր գոյանալ: Ուստի շատ կարևոր է, որ յուրաքանչյուր ընտրող հստակ իմանա, թե որտեղ է քվեարկում, որպեսզի սխալ ընտրատեղամաս չգնա։ Դուք կարող եք ստուգել ձեր ընտրատեղամասի հասցեն՝ անցնելով հետևյալ հղումով:
Այն ընտրողները, ովքեր քվեարկության օրը չեն կարող գալ տեղամաս, կկարողանան օգտվել շարժական քվեատուփի «ծառայությունից», որը կհասցվի իրենց տուն կամ այլ վայր։
394 547 ընտրող կքվեարկի ոչ թե էլեկտրոնային եղանակով, այլ «հին եղանակով», քանի որ այն ընտրատեղամասերում, որտեղ գրանցված է 300-ից քիչ ընտրող, քվեարկությունը տեղի կունենա ավանդական ձևով։
Արտերկրում ընտրատեղամասերը յուրաքանչյուր երկրում կբացվեն տեղական ժամանակով ժամը 8:00-ին և կփակվեն 20:00-ին: