Այս օրը Հայաստանում հարգում են վաղ քրիստոնեական տոնելի վկայուհի, նահատակ և սրբադասված կույսերի մայրապետ Ս.Գայանեի հիշատակությունը: Իր 36 հավատակից վկայուհիների հետ միասին նա մահացել էր Տրդատ III-ի ձեռքից:
301 թվականին Հայաստան էին եկել 37 քրիստոնյա կույսեր, որոնք փախուստի էին դիմել Հռոմից՝ այնտեղ քրիստոնյաների հետապնդումների պատճառով: Տրդատ III-ը նրանց ապաստան էր տվել՝ խոստանալով պաշտպանել նրանց հռոմեացիներից: Թեև, աղջիկներից մեկի՝ Հռիփսիմեի գեղեցկությունը գերել էր թագավորին, և նա ցանկությամբ էր համակվել նրան կնության առնել, բայց կույսը պատասխանել էր, որ նա երդում է տվել պատկանել Քրիստոսին:
Այնուհետև Հռիփսիմեի հետ թագավորի մոտ էին բերել նրա մայրապետին՝ Գայանեին՝ հուսալով, որ նա կարող է ազդել կույսի վրա՝ մյուս վկայուհիների կյանքը փրկելու համար: Բայց Գայանե մայրապետը խրախուսել էր կույսին և հրամայել չտրվել թագավորի պահանջներին, պահել իր հավատը և դրսևորել խելամտություն:
Թագավորն աննկարագրելի կատաղության մեջ ընկնելով՝ հրամայել էր Գայանեին սրահարել իր մնացած վկայուհիների հետ միասին: Որպես անմեղ զոհեր, նրանք հետագայում սրբադասվեցին:
Նշենք, որ Հռիփսիմյանց կույսերի հիշատակության օրը Հայաստանում տոնախմբվել է մայիսի 31-ին:
