Ախալքալաքի մունիցիպալիտետի գյուղերում բերքահավաքը շարունակվում է: Ֆերմերները հաճելիորեն զարմացած են բերքի առատությունից, սակայն հիասթափված են դրա գնից։ Բերքի առատությունը ենթադրում է ավելի մեծ ծախսեր դրա հավաքման և պահպանման համար։
Ախալքալաքի մունիցիպալիտետի բերքատու հողերի ընդարձակ դաշտերում բերքահավաքը շարունակվում է սեպտեմբերի կեսերից։ Այստեղ հավաքում են ամբողջ երկրով հայտնի Ախալքալաքի կարտոֆիլը։ Չամդուրա գյուղը համարվում է մի վայր, որտեղ հարյուրավոր հեկտար սևահողի վրա ֆերմերները կարտոֆիլ են աճեցնում։ Այստեղ բերքը գրեթե միշտ լավ է լինում, բայց այս տարի կարտոֆիլի բերքատվությունը զարմացրել է թե՛ չամդուրացիներին, թե՛ Ախալքալաքի մունիցիպալիտետի մյուս գյուղերի բնակիչներին, ինչպես ասում են՝ այս տարի եղանակային պայմաններն իդեալական էին, բավականաչափ արևոտ էր ու անձրևոտ։ Դե կարտոֆիլի որակն էլ այս տարի բարձր է։
Խոշոր ու միջին կարտոֆիլն արևի տակ է ընկած, բայց այս տարի գյուղացին այլ խնդիր ունի՝ աշխատող ձեռքերը չեն բավականացնում, ինչը նաև օրավարձի թանկացման պատճառ է դարձել։ Միաժամանակ գյուղացիները դժգոհում են, որ թեև բերքը շատ է, բայց գինը ցածր է։
Ըստ ֆերմերների՝ գինը սահմանում են ոչ թե վաճառողները, այլ գնորդները, իսկ գնորդներն այս տարի հիմնականում հարևան Ադրբեջանից են։ Ախալքալաքի կարտոֆիլը բեռնատարով տեղափոխվում է Բաքու։
«Այս տարի կարտոֆիլը շատ է, բայց հողի խոնավությունից կեղտոտ է, ով գալիս է գնելու, դրանից են կպչում: Ասում են՝ թող չորանա, հետո կտանենք, որ առանց հող լինի։ Իսկ կարտոֆիլի գինը շատ ցածր է՝ 50 թեթրի է։ Մի քանի բեռնատար կա, գալիս են 50 թեթրիով սպիտակ սորտերն են տանում։ Անցյալ տարվանից կարտոֆիլ էր մնացել, չէին կարողացել իրացնել։ Կարտոֆիլը մնացել էր պահեստներում, դրանցից շատերը փչացել էին: Ես քիչ եմ տնկել, ցածր գնով վաճառել եմ, ես չունեի։ Բայց կային մարդիկ, ովքեր շատ էին դեն նետում, հատկապես սերմացու կարտոֆիլը։ Այս տարի մեկ այլ խնդիր է այն, որ դաշտերում աշխատողները քիչ են։ Աշխատուժը քիչ է, աշխատանքի գինը բարձրացել է։ Մինչև 100 լարի են ուզում»,- ասում է Չամդուրայի բնակիչ Սամվել Մելքոնյանը։
Կարտոֆիլի գինը հազիվ է ծածկում ինքնարժեքը, բայց ավելի լավ է ավելի էժան վաճառել, քան թողնել փտել նկուղներում ու պահեստներում, վստահ են այս գյուղում։ Չնայած սրան, թեև քիչ չափով, բայց այնուամենայնիվ, գարնանն այս գյուղում ևս փտած կարտոֆիլ էին դեն նետում։
«Ճանապարհը բացվել է, և կարտոֆիլը տեղափոխվում է Բաքու։ Բեռնատարներով օրական հավաքվում է մոտ 1000 տոննա։ Այսպիսի բերք վաղուց չէր եղել։ Շատ-շատ է: Եթե տանեն նաև Ռուսաստան, ամենայն հավանականությամբ գինը կթանկանա։ Օրը 6 բեռնատար կարտոֆիլ են տանում։ Գնում են նաև Վրաստանի այլ շրջաններից։ Այս մասում իրացման հետ կապված խնդիրներ դեռ չկան։ Այս տարին առայժմ լավ է, բայց գինը ցածր է։ Արժեքն արդեն 50 թեթրի է, եթե արժենա 70-80 թեթրի, լավ կլինի։ Այս տարի մենք գոհ ենք բերքից, լավ բերք էր: Անձրևոտ տարի էր, և լավ բերք ստացվեց։ Արդեն 12 օր է՝ բերքահավաք ենք անում, արդեն ավարտում ենք»,- ասում է Կառլեն Աբելյանը։
Ինչ վերաբերում է աշխատավարձին, ապա կարտոֆիլի բերքահավաքի ժամանակ տարբերություն կա նույնիսկ տղամարդկանց և կանանց աշխատանքի միջև։ Եթե վարձու տղամարդը վաստակում է օրական 80-100 լարի, ապա կանանց աշխատանքը գնահատվում է 70-80 լարի: Սրա բացատրությունն այն է, որ տղամարդիկ կարտոֆիլով ծանր պարկեր են բարձրացնում, իսկ կանայք այն հավաքում են այդ պարկերի մեջ։
«Գինը պարզապես շատ ցածր է։ Եթե այսպես շարունակվի, նրան կարող են տանել Ռուսաստան։ Այս ընթացքում գնում են միայն ադրբեջանցիները։ Գնում են նաև երկրի ներսում, բայց համեմատաբար շատ քիչ: Մեկ հեկտարից այս տարի շատ ենք հավաքել։ 35-40 տոննա: Նախկինում 20-30 տոննա հազիվ էր հավաքվում։ Այս տարի եղանակը պարզապես բարենպաստ էր՝ արև, անձրև ու քամի։ Հեկտարներով կարտոֆիլ ենք ցանում, շատ-շատ»,- ասում է գյուղի մեկ այլ բնակիչ Սամվել Մելքոնյանը։
Չնայած այս տարին բերքատվության առումով հաջող էր, բայց դեռ շատ բան կախված է բերքի իրացումից։ Գյուղացիները հույս ունեն կառավարության ռազմավարության և այլ երկրներից գնորդների թվի ավելացման վրա։ Սակայն ամեն անգամ Ախալքալաքի գյուղացիների հույսերը ցրվում են դիպչելով բաց շուկայական տնտեսություն և գյուղատնտեսության ոլորտում կանոնակարգման բացակայություն կոչվող քարին։
