Ախալքալաքում տևական ժամանակ է, ինչ ակտիվորեն զարգանում է ոչ կառավարական հատվածը, որոնց աշխատանքում հատկապես ակտիվորեն ներգրավված են երիտասարդները։ Վրաստանում «Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» օրենքի ընդունման կապակցությամբ այդ անձանց տվյալները կցուցադրվեն «օտարերկրյա գործակալների ռեգիստրում» տեղադրված հաշվետվություններում և այլ փաստաթղթերում։ Jnews-ը երիտասարդ ակտիվիստներից պարզել է, թե ինչպես են վերաբերվում նրան, որ իրենց անձնական տվյալները կդառնան հրապարակային։
«Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի տեքստի համաձայն՝ որպես «օտարերկրյա գործակալ» գրանցված կազմակերպությունից ամեն տարի պահանջվում է էլեկտրոնային եղանակով լրացնել ֆինանսական հայտարարագիրը՝ Վրաստանի արդարադատության նախարարի կողմից սահմանված ձևով և ներկայացնել Հանրային ռեգիստրի Գործակալություն:
Այս հայտարարությունը պարզաբանելու համար Վրաստանի արդարադատության նախարարության կողմից լիազորված անձն իրավունք ունի ստանալ անհրաժեշտ տեղեկատվություն՝ օրենքով սահմանված կարգով, ներառյալ անձնական տվյալներն ու գաղտնիքները։ Բոլոր անձինք, մարմինները, կազմակերպությունները, հիմնարկները, որոնք լիազորված են Վրաստանի արդարադատության նախարարության կողմից այդ տեղեկատվությունը տրամադրելու համար, պարտավոր են անհապաղ տրամադրել իրենց ունեցած տեղեկատվությունը։
Թվարկված փաստաթղթերը «օտարերկրյա գործակալների» ռեեստրում տեղադրվելուց հետո դրանցում պարունակվող տեղեկատվությունը դառնում է հրապարակային։
Օտարերկրյա տերության շահերը ներկայացնող կազմակերպությանը բացահայտելու կամ օրենքի պահանջներից որևէ մեկի համապատասխանությունը ստուգելու համար օրենքը նախատեսում է հսկողության ընթացակարգ։ Այս ընթացակարգի շրջանակներում Վրաստանի արդարադատության նախարարությունը նույնպես իրավունք ունի ստանալու անհրաժեշտ տեղեկատվություն, այդ թվում՝ անձնական տվյալներ և գաղտնիք պարունակող տեղեկություններ։
Այսպիսով, օրենքը տարբեր փուլերում նախատեսում և համախմբում է Վրաստանի արդարադատության նախարարության՝ անձի անձնական տվյալներ ստանալու իրավունքը՝ սկսած ստացված աշխատավարձից, վերջացրած անձնական տվյալներով։ Այս պահին լիովին պարզ չէ, թե ինչպես է օրենքը կիրառվելու գործնականում, սակայն տարբեր ՀԿ-ների հետ համագործակցող երիտասարդները դժգոհ են, որ իրենց տվյալները հանրությանը հասանելի կլինեն։ Jnews-ին Ախալքալաքից հայտնի է դարձել ակտիվ երիտասարդության կարծիքն այս հարցում։
Երիտասարդական տարբեր ծրագրերով զբաղվող ակտիվիստ Ժաննա Չոգանդարյանը կտրականապես դեմ է ցանկացած ձևով անձնական տվյալների բացահայտմանը:
«Ես կողմ եմ ամենապաշտպանված տվյալներին, անկախ նրանից, թե ինչի մասին է խոսքը, լինի դա գումարի չափ, թե անձնական տեղեկատվություն: Այս ամենը պետք է հնարավորինս պաշտպանված լինի: Այս առումով այսօր շատ անշրջելի գործընթաց է տեղի ունենում, և ես անձամբ մեծ հույս ունեմ, որ այս տարվա ընտրությունները կկարողանան ինչ-որ բան փոխել»,- ասում է Ժաննան։
Նա հավելում է, որ օրենքի ընդունումը կտրուկ կրճատել է Վրաստանում իրականացվող ծրագրերի թիվը, այդ թվում՝ ազգային փոքրամասնությունների համար։
«Ես միանշանակ շատ դեմ եմ այն ամենին, ինչ կապված է Ռուսաստանի Դաշնության օրենսդրության հետ, քանի որ մենք բոլորս կամաց-կամաց կզգանք այս օրենքի հետևանքները, և դա վերաբերում է ոչ միայն ՀԿ-ներին կամ անձնական տվյալներին, սա վերաբերում է բոլորին, ինչպես ուսանողներին, այնպես էլ քաղաքացիներին: Օրինակ՝ տարբեր կազմակերպություններ, որոնցում ես ներգրավված էի, որոշեցին այս ամենի արդյունքում կրճատել իրենց գործունեությունը։ Նրանց աշխատանքը շատ կարևոր էր հատկապես ազգային փոքրամասնությունների համար։ Այն մակարդակին, որին հասել է մեր՝ որպես հայերի, Վրաստանում էթնիկ փոքրամասնությունների ներկայացուցիչների ինտեգրումը, այսօր այդ առաջընթացը հակառակ ուղղությամբ է ընթանում։ Ծրագրերն ավելի են քչանում, ակտիվություններն էլ, քչանում են հնարավորություններն երիտասարդների համար»,- մեկնաբանում է Ժաննան։
Նրա խոսքով, խոշորագույն կազմակերպությունները փորձում են շարունակել իրենց գործունեությունը, սակայն ժամանակի ընթացքում դրանք կարող են դադարել գործել, կամ հասարակության համար այնքան արդյունավետ չեն լինի, որքան հիմա են։
Աննան (անունը փոխված է պատասխանողի խնդրանքով) երկար ժամանակ համագործակցում է նաև հասարակական կազմակերպությունների հետ։ Նա նշում է, որ տհաճ է, երբ անձնական տվյալները հասանելի են ուրիշներին, բայց միևնույն ժամանակ նա թաքցնելու ոչինչ չունի։
«Կարծում եմ, որ տհաճ է և՛ իմ, և՛ որևէ մեկի համար, երբ նրանց անձնական տվյալները տարածվում և հասանելի են դառնում երրորդ անձանց»,- ասում է Աննան։
Նա հավելում է, որ օրենքը տարածվում է ոչ միայն ՀԿ-ների հետ անմիջականորեն առնչվողների վրա։
«Դա վերաբերում է բոլորին, քանի որ օրենքը գործում է այն երկրում, որտեղ մենք ապրում ենք, և մենք բոլորս օգտվել ենք այն բոլոր լավ բաներից, ինչը ստացել ենք օտարերկրյա աջակցությամբ»:
Ստորև բերված են քաղվածքներ «Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» օրենքից, որոնք վերաբերում են անձնական տվյալներին:
«Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» օրենքի 6-րդ հոդվածի 1-ին կետ.
«Որպես օտարերկրյա պետության շահերը ներկայացնող կազմակերպություն գրանցված իրավաբանական անձը պարտավոր է օտարերկրյա պետության շահերը ներկայացնող կազմակերպություն գրանցվելուց հետո յուրաքանչյուր հաջորդ տարվա հունվարին էլեկտրոնային եղանակով լրացնել ֆինանսական հայտարարագիրը՝ Վրաստանի արդարադատության նախարարի սահմանած ձևի համաձայն, և ներկայացնել Գործակալությանը ֆինանսական հայտարարագիրը»:
«Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» օրենքի 4-րդ հոդվածի 4-րդ կետ.
«Վրաստանի արդարադատության նախարարության կողմից լիազորված անձը Գործակալություն ֆինանսական հայտարարագիր ներկայացնելուց հետո 30 աշխատանքային օրվա ընթացքում վերանայում և ուսումնասիրում է սույն ֆինանսական հայտարարագիրը: Այդ նպատակով տվյալ անձը իրավունք ունի ստանալու անհրաժեշտ տեղեկատվություն՝ օրենքով սահմանված կարգով, այդ թվում՝ «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» Վրաստանի օրենքի 3-րդ հոդվածի «բ» ենթակետով նախատեսված տվյալները, այլ անձնական տվյալներ և գաղտնիքներ (բացառությամբ պետական գաղտնիք պարունակող տեղեկատվության, Վրաստանի օրենսդրությանը համապատասխան): Վրաստանի արդարադատության նախարարության կողմից այդ տեղեկատվությունը տրամադրելու լիազորված բոլոր անձինք, մարմինները, կազմակերպությունները, կառույցները պարտավոր են անհապաղ տրամադրել իրենց ունեցած տեղեկատվությունը»:
«Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» օրենքի 5-րդ հոդվածի 2-րդ կետ.
«Օտարերկրյա ուժերի շահերը ներկայացնող կազմակերպությունների ռեգիստրում պարունակվող տեղեկատվությունը հրապարակային է: Գործակալությունը պարտավոր է ապահովել դրա պատշաճ տեղադրումը կայքում և դրա նկատմամբ հանրային հասանելիությունը»:
«Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» օրենքի 8-րդ հոդվածի 1-ին կետ.
«Վերահսկողություն իրականացնելու նպատակով Վրաստանի արդարադատության նախարարության կողմից լիազորված անձն իրավունք ունի ստանալու անհրաժեշտ տեղեկատվություն՝ օրենքով սահմանված կարգով, այդ թվում՝ «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» Վրաստանի օրենքի 3-րդ հոդվածի «բ» ենթակետով նախատեսված տվյալները, այլ անձնական տվյալներ և գաղտնիքներ (բացառությամբ պետական գաղտնիք պարունակող տեղեկատվության, Վրաստանի օրենսդրությանը համապատասխան): Վրաստանի արդարադատության նախարարության կողմից այդ տեղեկատվությունը տրամադրելու լիազորված բոլոր անձինք, մարմինները, կազմակերպությունները, կառույցները պարտավոր են անհապաղ տրամադրել իրենց ունեցած տեղեկատվությունը»:
