Ունենալով բանկերի կողմից տրված վարկերի ամենաբարձր միջին տարեկան տոկոսադրույքը՝ Վրաստանը մոտենում է աշխարհի թոփ քսան երկրներին։ Մասնավորապես, Համաշխարհային բանկի 2023 թվականի վարկանիշում Վրաստանը 83 երկրների շարքում զբաղեցնում է 23-րդ տեղը։
Վարկանիշը հրապարակված է TheGlobalEconomy.com կայքում։ (Տոկոսադրույքները նշված են ազգային արժույթով տրված վարկերի համար):
Ճիշտ է, բանկային վարկերի միջին տարեկան տոկոսադրույքը 2023 թվականին փոքր-ինչ նվազել է և Վրաստանում կազմել է 13,51%՝ 2022 թվականի 13,7%-ի դիմաց, սակայն երկիրը դեռ բարձր տոկոսադրույքներ ունեցող երկրների շարքում է։ 2022 թվականի վարկանիշում Վրաստանը 152 երկրների շարքում զբաղեցրել է 36-րդ տեղը։
Համաշխարհային բանկի տվյալներով՝ 2023 թվականին համաշխարհային միջին ցուցանիշը 83 երկրներում կազմել է 14,19 տոկոս։ Ամենաբարձր ցուցանիշը՝ 170,29 տոկոս, գրանցվել է Զիմբաբվեում, իսկ ամենացածրը՝ 2,86 տոկոս՝ Շվեյցարիայում։
Ինչ վերաբերում է Վրաստանին, Համաշխարհային բանկը նշում է, որ 2003-2023 թվականներին Վրաստանի միջին ցուցանիշը կազմում է 14,98 տոկոս: Երկրում նվազագույն ցուցանիշը՝ 10,82 տոկոս, գրանցվել է 2019 թվականին, իսկ առավելագույնը՝ 23,76 տոկոս՝ 2003 թվականին։
Համաշխարհային բանկի տվյալներով՝ Վրաստանում բանկային վարկերի միջին տարեկան տոկոսադրույքը 2016 թվականից (12,62%) նվազել է մինչև 2019 թվականը (10,82%), իսկ 2020 թվականից հետո (11,80%) աճի միտում կա։ Մասնավորապես, 2021 թվականին ցուցանիշը վերադարձել է 2016 թվականի մակարդակին և կազմել 12,51%։
Հարևան երկրներից Վրաստանից առաջ է միայն Ադրբեջանը, որը 2 հորիզոնականով բարձր է 14% ցուցանիշով և 21-րդ տեղում է, իսկ Հայաստանում Վրաստանի համեմատ միջին տարեկան ցուցանիշը ցածր է 1%-ով և կազմում է 12,39%։ Այսպիսով, երկիրը մեկ դիրքով առաջ է Վրաստանից և 24-րդ տեղում է ցածր տոկոսադրույք ունեցող երկրների շարքում։ Այս առումով շատ առաջ է Ռուսաստանը, որը 30-րդ տեղում է՝ 11,62% ցուցանիշով։
Վարկանիշում չի նշվում Թուրքիայի տոկոսադրույքը, սակայն ամենաբարձր տոկոսադրույք ունեցող երկրների տասնյակում է Ուկրաինան։
2023 թվականին բանկային վարկերի ամենաբարձր միջին տարեկան տոկոսադրույքներով աշխարհի թոփ 10 երկրները հետևյալն են.
- Զիմբաբվե՝ 170,29%
- Արգենտինա՝ 97,02%
- Մադագասկար՝ 53,58%
- Բրազիլիա՝ 43,60%
- Մալավի՝ 33,55%
- Մոզամբիկ՝ 23,70%
- Ուզբեկստան՝22,15%
- Ուկրաինա՝ 22,11%
- Կոլումբիա՝ 21,03%
- Սիերա Լեոնե՝ 19,64%
Աշխարհի հետևյալ 10 երկրներն ունեն ամենացածր միջին տարեկան ցուցանիշը.
- Շվեյցարիա՝ 2,86%
- Բոսնիա և Հերցեգովինա՝ 4,11%
- Բահամյան կղզիներ՝ 4,25%
- Թաիլանդ՝ 4,29%
- Չինաստան՝ 4,35%
- Բուլղարիա՝ 4,43%
- Չեխիա՝ 4,68%
- Իտալիա՝ 4,89%
- Քուվեյթ՝ 4,93%
- Ֆիջի՝ 4,97%
Համաշխարհային բանկը բացատրում է, որ վարկերի տոկոսադրույքը Վրաստանում, ինչպես և վարկանիշային մյուս երկրներում, բանկերի կողմից հիմնական վարկառուներին, այսինքն՝ մասնավոր հատվածի ընկերություններին և ամենացածր ռիսկով ընտանիքներին տրված վարկերի տոկոսադրույքն է։ Սա այն բանկային տոկոսադրույքն է, որն ընդհանուր առմամբ բավարարում է մասնավոր հատվածի կարճաժամկետ և միջնաժամկետ ֆինանսավորման կարիքները: Այս տոկոսադրույքը սովորաբար տարբերվում է կախված վարկառուների վարկունակությունից և ֆինանսավորման նպատակից, իսկ դրույքաչափերի հետ կապված պայմանները տարբերվում են ըստ երկրների: