Վրաստանի տասնամյակների ձգտումը դեպի Արևմուտք դաստիարակել է սերունդ, որը դեմ է նրան, որ Վրաստանը «շեղվում է» եվրոպական ուղուց: Երբ փոփոխություններ սկսվեցին երկրի արտաքին քաղաքականության մեջ, ինչու դրանք սկսվեցին, ինչ կարող էին կորցնել երկրի իշխանությունները երկրում ժողովրդավարության խորացման հետ, ինչպես նաև շատ ավելիի մասին, JNEWS-ը զրուցեց Ռոնդելի հիմնադրամի ավագ գիտաշխատող Կախա Գոգոլաշվիլիի հետ։
–Ընդդիմությունը միշտ պնդել է, որ «Վրացական երազանքը» ռուսամետ է, սակայն հյուսիսարեւելյան հարեւանի նկատմամբ ակնհայտ քայլերը նկատելի դարձան վերջին տարիներին, ինչի հետ է սա կապված։
Սա, իհարկե, տեղի ունեցավ աստիճանաբար։ Մենք տեսանք, որ հասարակության մեջ տարբեր կարծիքներ ու խոսակցություններ էին շրջանառվում, ոմանք ասում էին, որ իշխանությունը ռուսամետ էր դարձել դեռ 10 տարի առաջ։ Ընդդիմադիր կուսակցությունները միշտ խոսում էին այդ մասին, բայց շատերը կասկածում էին: Սկզբունքորեն, ռուսամետ տարրերն ի հայտ են եկել դեռ վաղուց, բայց առավել ինտենսիվ սկսեցին ի հայտ գալ ռուս-ուկրաինական պատերազմի սկսվելուց՝ Ռուսաստանի Ուկրաինա ներխուժումից հետո։ Աստիճանաբար պարզ դարձավ, որ Վրաստանի իշխանությունն ինչ-որ երկակի խաղ է խաղում։ Հետո պարզ դարձավ, որ Վրաստանի իշխանությունը, սկզբունքորեն, խաղաշահում է ռուսական իշխանությանը։ Եվ այս բևեռացումը եվրոպական կառույցների և ԱՄՆ-ի հետ ավելի ակնհայտ դարձավ մի քանի ամիս առաջ «Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» օրենքի ընդունումից հետո: Չնայած այն հանգամանքին, որ բոլոր օտարերկրյա գործընկերները դեմ են եղել այս օրենքին, նրանք խորհուրդ են տվել և զգուշացրել, սակայն, ի պատասխան, Վրաստանի կառավարությունը հակաարևմտյան արշավ է սկսել։ Նրանք սկսեցին մեղադրել Արեւմուտքին պատերազմ հրահրելու եւ նման բաների մեջ, այսինքն՝ նա ակնհայտ դարձավ հակաարեւմտյան։ Ռուսամետ ցանկությունը չի դրսևորվում կամ հայտարարվում, բայց Վրաստանի իշխանությունը երկիրը տանում է Ռուսաստանի ուղղությամբ։
–Կա փորձագիտական կարծիք, որ Աբխազիայի եւ Հարավային Օսիայի հարցը «սակարկության առարկա» է Վրաստանի արտաքին քաղաքական ուղու փոփոխության հարցում, որքանով է հիմնավորված այդ կարծիքը։
Նրանք իրենք երբեք ուղղակիորեն չեն խոսել, այլ ակնարկել են տարբեր ձևերով, բնակչությանը փոխանցելով այն կարծիքը, որ Ռուսաստանի հետ ինչ-որ բանակցություններ են ընթանում Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի վերաբերյալ։ Բայց Ռուսաստանի իշխանությունները հայտարարեցին, որ դա աբսուրդ է, և իրենք ոչինչ չեն փոխի դրանում։ Նրանք չեն հետ կանչի Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի ճանաչումը։ Մյուս կողմից, Աբխազիայի իշխանությունները հայտարարություններ էին անում, որոնցից պարզ էր դառնում, որ ոչ ոք այդ մասին բանակցություններ կամ խոստումներ չի տվել։ Սա զուտ ֆիկտիվ ռազմավարություն է, ամենայն հավանականությամբ՝ ընտրական, որպեսզի ընտրությունների ժամանակ մարդիկ մի կերպ մտածեն, որ եթե ձայն տան «Վրացական երազանքին», կվերադարձնեն Աբխազիան և Հարավային Օսիան։ Եթե Աբխազիան և Հարավային Օսիան վերադարձվեն, պետք չէ անդամակցել Եվրամիությանը կամ ՆԱՏՕ-ին, դա արդեն բավական է։ Բայց իրականում դա այդպես չէ։
–Որ ներքաղաքական փոփոխությունները նպաստեցին արտաքին քաղաքականության փոփոխությանը։ Մենք ականատես ենք եղել մի քանի վարչապետների, բազմաթիվ նախարարների փոփոխության…
«Վրացական երազանքի» ներսում տեղի ունեցող գործընթացները գործնականում ոչինչ չեն փոխում նրանց քաղաքականության մեջ, քանի որ սկզբունքորեն Իվանիշվիլին վերահսկում է ամեն ինչ, նա տալիս է առաջադրանքը, իսկ իրենք կատարում են։ Ինչ-որ պահի, եթե նա կարծում է, որ իր խնդիրը լավ չի կատարվում, վերջինիս փոխում են և վերջ։ Նրանք հրաժարվել են եվրոպական օգնությունից դեռ 2021 թվականին։ Նրանք հասկացան, որ եվրաինտեգրման ճանապարհով առաջընթացն ենթադրում է բարեփոխումներ, առաջին հերթին, քաղաքական բնույթի, և դա ավելի ակնհայտ դարձավ, երբ մենք անդամակցության հայտ ներկայացրինք, և այնտեղից պահանջներ եղան, որ Վրաստանը բարեփոխումներ իրականացնի։ Սա աղետալի է իրենց համար, եթե նրանք կորցնեն իշխանությունը դատական համակարգի նկատմամբ, վերահսկողությունն ընտրությունների վրա, կորցնեն իշխանությունը լրատվամիջոցների նկատմամբ, կարող են կորցնել նաև բիզնեսը ներգրավելու հնարավորությունը, այն արտոնությունները, որոնք տալիս են տենդերները։ Սկզբունքորեն իշխանությունը կկորցներ իր լծակները երկրի ու ժողովրդի վրա։ Նրանք որոշեցին, որ պետք է հեռու մնան Եվրոպական միությունից։ Եթե դադարեն շարժվել դեպի ԵՄ, դա կարող է դժգոհություն առաջացնել, քանի որ 85%-ը կողմ է քվեարկել ԵՄ-ին միանալուն, ուստի նրանք որոշել են չդադարեցնել գործընթացը, այլ հնարավորինս դանդաղեցնել այն: Այս ընտրությունները կհաղթահարենք, հետո կտեսնենք։ Փաստորեն, այստեղ գործում է ոչ միայն Վրաստանի իշխանությունը, այլեւ Ռուսաստանը։ «Վրացական երազանք»-ում ոմանք կարծում են, որ այս մերձեցումը ժամանակավոր է, հետո նորից կթեքվեն դեպի Եվրամիություն։
– Առնվազն 2 տասնամյակ Վրաստանը ձգտել է դեպի Արեւմուտք, եւ այս ընթացքում երիտասարդ սերունդը դաստիարակվել է այս ոգով, ուստի Վրաստանի իջնելը արեւմտյան ռելսերից ցավոտ ընթացք ունի, սակայն «Վրացական երազանքը սա արդարացնում է պատերազմի, ինքնիշխանության սպառնալիքով և այլն, որքանով են իրական այդ սպառնալիքները:
ԵՄ-ին միացած երկրները ոչ մեկի վրա չեն հարձակվում և միմյանց միջև չեն կռվում։ Սա տեսանելի է անզեն աչքով: Հիմարություն է, որ ասում են, որ ԵՄ-ին անդամակցելու ձգտումը հղի է պատերազմով, հիմարություն է, իբր ԵՄ-ն ստիպում է Վրաստանին պատերազմ սկսել ինչ-որ մեկի հետ։ Դա սուտ է, հորինված է վախ տարածելու համար: Բոլորին է հայտնի, որ Վրաստանում բնակչությունը հիշում է մեկից ավելի անգամ երկրում տեղի ունեցած ռազմական գործողությունները և այն վերքը, որը դեռ չի ապաքինվել, և հեշտ է շահարկել դրանով։ Վախեցնելը ռուսական մեթոդն է, նրանք միշտ այդպես են վարվել, պատերազմով վախեցրել են իրենց շրջապատին, և մինչև հիմա վախեցնում են։ Դա կլինի Հայաստանը, Ղազախստանը, Բելառուսը։ Բացառված է, որ նրանք ցանկանան երկրորդ ճակատ բացել, Ուկրաինայի բարդ ու դժվարին պատերազմը տեսնելուց հետո։ Սա մտացածին փաստարկ է:
Ինչ վերաբերում է ինքնիշխանությանը, ապա դա բացարձակապես ոչ ադեկվատ է, այն նախատեսված է այն մարդկանց համար, ովքեր ոչինչ չգիտեն եվրաինտեգրման մասին։ Եվրոպական ինտեգրումը գործընթաց է, որտեղ երկիրը, որը ցանկանում է անդամակցել ԵՄ-ին, լսում է Եվրամիության խորհուրդներն ու առաջարկությունները, քանի որ նրա ինստիտուտները պետք է հնարավորինս նման լինեն եվրոպականին: Օրենսդրական դաշտը պետք է դառնա այնպիսին, ինչպիսին Եվրոպայում է: Նրանք այս խորհուրդներն անվանում են ինքնիշխանության խախտում։ ԵՄ-ն առաջարկել է վերանայել դատավորներին ազնվության և կոռուպցիայի մասով: Բոլոր երկրները, որոնք ուզում են ԵՄ -ի անդամ դառնալ, այս ամենին համաձայնվում են, որպեսզի երկիրն ունենա մաքուր, արդար, անկախ դատական համակարգ։ Այ սա նրանք անվանում են ինքնիշխանության խախտում։
Իսկ ինչ վերաբերում է պատերազմին, ապա եվրաինտեգրումը գործընթաց է, որը ապահովում է խաղաղություն։ Եվ պարզ է, որ մեր արեւմտյան գործընկերներն ընդհանրապես չեն ցանկանում, որ Վրաստանը պատերազմ սկսի։ Ահա Ուկրաինան պատերազմի մեջ է, և որքան ծախս, էներգիա, փող ու նյութական օգնություն է ծախսված։ Այս պատժամիջոցներից իրենք էլ են վնաս կրում, ոչ միայն Ռուսաստանը։ Սա հորինվել է Արևմուտքը վրաց ժողովրդի աչքին վարկաբեկելու համար։
– Ինչ եք կարծում, ինչ կփոխվի Վրաստանում, եթե ընտրություններում հաղթի «Վրացական երազանքը», երկիրն էլ ավելի արագ կսկսի շարժվել դեպի Ռուսաստան։
Եթե հոկտեմբերից հետո «Երազանք»-ը մնա իշխանություն, ապա Վրաստանի համար կդադարեցվի առանց վիզայի ռեժիմը: Այս պահին եվրոպացիները ձեռնպահ են մնում առանց վիզայի ռեժիմի կասեցումից, քանի որ չեն ցանկանում անհարմարություններ պատճառել բնակչությանը, սակայն եթե բնակչությունը կրկին ընտրի «Երազանքին», ապա ստիպված կլինեն վերանայել առանց վիզայի ռեժիմը, հակառակ դեպքում նրանց հեղինակությունը պարզապես կտուժի: Եվ ոչ միայն սա, Եվրամիությանն անդամակցելու շուրջ բանակցություններն արդեն սառեցված են, և ընդհանրապես չի կարելի բացառել Վրաստանի ԵՄ թեկնածուի կարգավիճակի չեղարկումը։
Եթե Եվրոպան և ԱՄՆ-ը հրաժարվեն Վրաստանին աջակցելուց, ապա նա տարածաշրջանում կմնա առանց որևէ աջակցության, և ցանկացած վտանգ, թե ներքին, թե արտաքին, կարող է իրականություն դառնալ։