Այսօր՝ 110-րդ անգամ Թբիլիսիում հանդիսավորապես նշվեց Վարդատոնը։ Մեյդան թաղամասում տիրում էր տոնական տրամադրություն, ամեն տարի նշվող «Վարդատոնը» մայրաքաղաքի բազմազգ բնակչությանը հավաքել էր մեկ հարկի տակ նշելու արդեն ավանդույթ դարձած տոնը՝ պահպանելով հարյուրամյա ավանդույթները։
Ամեն տարի մայիս ամսին, աշխույժ Թբիլիսին դառնում է հայկական մշակույթի և ժառանգության փարոսը, քանի որ այն հյուրընկալում է «Վարդատոնը»՝ նվիրված մեծարգո աշուղ Սայաթ-Նովային:
Մինչ տոնակատարության սկիզբը, հավարտ Սուրբ և Անմահ պատարագի, եկեղեցու բակում հանգչող Սայաթ-Նովայի գերեզմանի մոտ կատարվեց հոգեհանգստյան կարգ: Ներկաները վարդ ու ծաղիկներով, սեր ու ժպիտով զարդարեցին անմահ Սայաթ-Նովայի շիրիմը, որին ներկա էին նաև Վրաստանում Հայաստանի դեսպանության ներկայացուցչական անձնակազմը՝ դեսպան Աշոտ Սմբատյանի գլխավորությամբ:
Ներկաներին ողջունեց Վիրահայերի միության նախագահ Մարի Առաքելովան: Բացման խոսքով հանդես եկան Թբիլիսիի Սակրեբուլոյի նախագահ Գիորգի Տղեմալաձեն և Վրաստանում ՀՀ դեսպան Աշոտ Սմբատյանը, որին հաջորդեցին Սայաթ-Նովային և Վարդատոնին նվիրված ելույթներ, երաժշտական և պարային կատարումներ։
Մայիսի կեսերին նշվող Վարդատոնը համախմբում է հայերին ամբողջ տարածաշրջանից՝ հարգելու Սայաթ-Նովայի ժառանգությունը, ով իր կյանքի զգալի մասը անցկացրել է Թբիլիսիում: Սայաթ-Նովայի ներդրումը հայ գրականության ու երաժշտության մեջ անջնջելի հետք է թողել, իսկ Վարդատոնը նրա մնայուն ազդեցության վկայությունն է։
Մասնակիցները, ովքեր հանդես եկան երգ ու պարով, նվագով ու ասմունքով, կրում էին հայկական ավանդական տարազներ՝ ստեղծելով գունագեղ տեսարան, որն արտացոլում է հայ ժողովրդի հարուստ մշակութային ժառանգությունը: Բեմը զարդարված էր վարդերով և վարդաթերթիկներով, խորհրդանշելով թե՛ փառատոնի անունը, թե՛ Սայաթ-Նովայի պոեզիայի գեղեցկությունը։
«Վարդատոնի» համերգը հուզիչ հարգանքի տուրք է, քանի որ մեղեդիները արձագանքում են պատմական փողոցներով՝ կամրջելով անցյալն ու ներկան: Այն նաև հպարտության զգացում է առաջացնում Թբիլիսիում և նրա սահմաններից դուրս գտնվող հայերի շրջանում: Այն հիշեցնում է հայերի և վրացիների պատմական կապերը՝ ընդգծելով Թբիլիսիի դերը՝ որպես մշակութային խաչմերուկ: Այցելուների համար «Վարդատոնը» բացառիկ հնարավորություն է ընձեռում զգալու հայկական մշակույթը Թբիլիսիի սրտում:
Նշենք նաև, որ միջոցառմանը երգ ու պարով հանդես եկան նաև Ախալքալաքի «Ջավախք» համույթի սաները:
«Վարդատոնի» մասնակիցներից մեկն ասել է․ «Վարդատոնն ավելին է, քան պարզապես տոնակատարություն, այն կենդանի, շնչող հարգանք է մեր մշակութային ինքնությանը և հիշեցում արվեստի ու պոեզիայի մնայուն ուժի մասին»:
Ավանդական միջոցառումն այս տարի ևս անցկացվեց «Վիրահայերի միություն» հասարակական կազմակերպության կողմից՝ Վրաստանում ՀՀ դեսպանատան, Վիրահայոց թեմի, Թբիլիսիի Պետրոս Ադամյանի անվան հայկական դրամատիկական թատրոնի, Հայաստանի Հանրապետության կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության աջակցությամբ և Թբիլիսիի քաղաքապետարանի և ավագանու հովանու ներքո:
