Մայիսի 6-ին Ջավախքում նշում են Ծռատոնը։ Ախալքալաքի և գյուղերի բնակիչները ուխտագնացություն են անում դեպի Թավշան Թափա բլրի սրբավայրերը, ինչպես նաև պահպանում են սերնդեսերունդ փոխանցվող տարբեր ավանդույթներ։
Ամեն տարի ախալքալաքցիները վաղ առավոտից սկսում են իրենց ուխտագնացությունը դեպի Տավշանկա բլրի գագաթ՝ դեպի սրբավայր։ Այս տարի շրջանում եղանակը անձրևային է, բայց կան մարդիկ, ովքեր, չնայած ամեն ինչին, որոշում են հետևել ավանդույթներին և ուխտագնացություն կատարել։ Սա առաջին հերթին վերաբերում է այն ընտանիքներին, որտեղ կան հղիներ։
Նման ընտանիքներում այս օրն ընդունված է խուսափել ծակող, կտրող առարկաներից, օճառից, ավելից։ Ըստ հավատալիքների՝ սա անհրաժեշտ է, որպեսզի դեռ չծնված երեխան առողջ ծնվի։
Բացի այդ, կա ևս մեկ համոզմունք, ըստ որի՝ այս օրը չի կարելի աշխատել, այլապես ձեռքերն ու ոտքերը կծռվեն։ Եթե մարդիկ ստիպված են ինչ-որ բան անել, ապա աշխատանքից անմիջապես հետո մի քիչ գարի են ցանում։ Ենթադրվում է, որ ցանված գարու ծիլերը կաճեն ծուռ՝ դրանով իսկ իրենց վրա վերցնելով պատիժը։
Հայ առաքելական եկեղեցին իր տոնացույցում նման անունով տոն չի նշում։ Ինչպես ասաց Սուրբ Խաչ հայկական եկեղեցու հոգևոր հովիվ Տ. Նարեկ քհն. Տիգրանյանը, կան բազմաթիվ ավանդույթներ, որոնք առաջացել են նաև հասարակության մեջ, օրինակ՝ Սուրբ Սարգսի տոնին Սուրբ Զատկին ձու կռվացնելը կամ փոխինդի վրա սմբակի հետքը։ Սակայն այս ավանդույթները դեռևս կապված են կրոնական տոների կամ եկեղեցու հետ, իսկ Ծռատոնը՝ ոչ։
«Այս տոնը պարզապես բացակայում է Հայ առաքելական եկեղեցու տոնացույցից։ Սա ավելի շուտ տեղական սովորություն է Ջավախքում: Հայաստանում այս տոնը չի նշվում։ Սա ուղղակի գեղեցիկ սովորություն է, որը ծագել է ինչ-որ տեղից, բայց հաստատ կապված չէ եկեղեցու հետ։ Ամենայն հավանականությամբ, դա պայմանավորված է բնակչության հետ, մի բանի հետ, որը, ցավոք, մեզ անհայտ է։ Չակերտներում՝ գեղեցիկ ավանդույթ։ Ցավոք, այն, որ Ծռատոնին դանակ չեն օգտագործում, որ այդ օրը չես կարող աշխատել, դրանք սնահավատություններ են, որոնք Աստծո հետ որևէ կապ չունեն։ Ասում են՝ եթե տանը հղի կանայք կան, ավանդույթը խախտելու դեպքում երեխայի վրա նշաններ կլինեն։ Սրանք ուղղակի սնահավատություններ են»,- ասում է Տ. Նարեկ քհն. Տիգրանյանը։
Վերջինիս խոսքով՝ եկեղեցին չի արգելում այս տոնը: Նա կարծում է, որ այս օրը կարելի է համարել ուխտագնացության օր, երբ մարդիկ բարձրանում են դեպի սրբավայր։
