«Վրացական երազանքի» հետ առնչվող պատգամավորները, որոնք ավելի վաղ նախաձեռնել էին «Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» օրենքի նախագիծը, հայտարարել են, որ մտադիր են խորհրդարանին ներկայացնել օրենքի ամերիկյան տարբերակի լիարժեք անալոգը։
«Ժողովրդի ուժը» խորհրդարանին առաջարկում է օտարերկրյա ազդեցության մասին արդեն գրանցված օրինագծի հետ մեկտեղ այլընտրանքային օրինագիծ, որը կրկնօրինակում է ամերիկյան օրենքը», – ճեպազրույցում ասել է շարժման խոսնակ Դիմիտրի Խունդաձեն։
«Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի վրացական տարբերակը գրանցվել է խորհրդարանի բյուրոյի կողմից և փետրվարի 20-ին ներկայացվել իրավական հանձնաժողովին։ Նախագծի շուրջ թեժ վեճեր բորբոքվեցին, ոչ կառավարական հատվածի և մի շարք լրատվամիջոցների ներկայացուցիչներ պահանջեցին հրաժարվել «ռուսական օրենքից», նախաձեռնությունը դատապարտեցին ինչպես վրացի ընդդիմադիրները, այնպես էլ արևմտյան քաղաքական գործիչները, այդ թվում՝ այցելած ամերիկացի սենատորներ Ջին Շահինը և Դիկ Դուրբինը։ ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի կողմից ևս հաջորդեց քննադատական հայտարարությունը: Հատկանշական է, որ «Ժողովրդի ուժը» սկզբում պնդում էր, որ առաջարկվող օրենքը նման է ամերիկյանին:
Միաժամանակ կուսակցությունում իշխանությունները հայտարարում էին, որ «Ժողովրդի ուժի» առաջարկած օրինագիծը շատ ավելի մեղմ է, քան ամերիկյանն ու ռուսականը։
«Մենք ասում էինք, որ եթե շահարկումներ լինեն վրացական, լիբերալ տարբերակով, ապա մենք կներկայացնենք այլընտրանքային, մաքուր ամերիկյան օրենք, որից ելնելով «Ժողովրդի ուժը» որոշեց նախաձեռնել նոր, այլընտրանքային «Օտարերկրյա գործակալի գրանցման ակտի մասին» օրինագիծը, սա զուտ ամերիկյան համօրինակն է: Մենք անոփոխ թարգմանություն կկատարենք և կնախաձեռնենք օրենքը, մեզանից 1-2 օր կպահանջվի»,- ասել է Խունդաձեն։
Ամերիկյան օտարերկրյա գործակալների գրանցման ակտը (FARA) ընդունվել է 1938 թ.-ին: 1966 թվականին «Օտարերկրյա գործակալների գրանցման մասին ակտը» փոփոխության ենթարկվեց։ Այդ ժամանակ դրա նպատակակենտրոնությունը քաղաքական քարոզչությունից տեղափոխվեց քաղաքական լոբբինգի: Բացի այդ, 1950-ականներից հետո, երբ շատ ամերիկացիներ ամենուր տեսան կոմունիստական ազդեցության աճի ակնարկներ ԱՄՆ-ում, օրենքում «օտարերկրյա գործակալների» սահմանումը դարձավ ավելի նեղ հասկացություն: Դրանք այժմ սկսեցին ներառել անհատներին և կազմակերպություններին, որոնք գործում են միայն օտարերկրյա իշխանությունների կամ կազմակերպությունների ուղղակի հրահանգներով կամ ցանկություններով: Բացի այդ, վիճելի գործերում ԱՄՆ իշխանությունները պետք է ապացուցեին, որ ենթադրյալ «գործակալների» նպատակն իսկապես եղել է ազդել ԱՄՆ քաղաքականության վրա։ Այս վերջին պայմանը հանգեցրեց նրան, որ FARA-ի խախտման համար պատժելու դեպքերը շատ հազվադեպ դարձան։
ԱՄՆ օրենսդրությունը պահանջում է, որ ԱՄՆ-ում օտարերկրյա գործակալները, որոնք ներկայացնում են օտարերկրյա ուժերի շահերը «քաղաքական կամ քվազի-քաղաքական կարողություններով», բացահայտել իրենց հարաբերություններն օտարերկրյա կառավարության հետ, ինչպես նաև հարակից գործունեության և ֆինանսների մասին տեղեկությունները: Ըստ FARA-ի՝ անձը կարող է ճանաչվել որպես օտարերկրյա պետի գործակալ, եթե նրա գործունեությունն ամբողջությամբ կամ մեծ մասամբ ֆինանսավորվում կամ սուբսիդավորվում է արտերկրից։ Միևնույն ժամանակ, կազմակերպությունը, որը տեղավորվում է «օտարերկրյա գործակալ» սահմանման մեջ, կարող է ազատորեն իրականացնել իր աշխատանքը Արդարադատության նախարարությունում ժամանակին գրանցվելուց հետո։ FARA-ն չի լուսաբանում ոչ քաղաքական լոբբինգը, ոչ էլ քարոզչությունը լայն իմաստով: Առևտրային, մշակութային, գիտական և կրոնական նպատակներով տեղեկատվության տարածումը, ինչպես նաև նվիրատվությունների պահանջը չի նախատեսում գրանցում որպես «օտարերկրյա գործակալ»:
Աղբյուրը՝ SovaNews