Մասնագիտությամբ նկարիչ, դիզայներ Արմեն Հովհաննիսյանը ծնունդով Մառնեուլի շրջանի Շահումյան գյուղից է, ով կենդանացնելով հեքիաթային կերպարները ստեղծում է տիկնիկներ, գրում հեքիաթներ, շեշտադրելով մարդկային հարաբերություններն ու խնդիրները, իրականությունն ու մարդկային թերությունները:
Արմենը բավականին երկար ժամանակ է, ինչ իր շրջիկ թատրոնով ներկայացումներ է կազմակերպում տարբեր քաղաքներում ու գյուղերում, նպաստելով հայապահպանությանը:
Տաս տարի առաջ Արմեն Հովհաննիսյանը որոշում ու սկսում է պատրաստել տիկնիկներ, այսօր արդեն տիկնիկային թատրոն է հիմնել:
«Ես որոշեցի, որ պետք է կենդանացնեմ հեքիաթային կերպարները ու սկսեցի պատրաստել տիկնիկներ: Դրանց պատրաստման բուն գործընթացը սկսվեց 10 տարի առաջ, իսկ հետո սկսվեց հավաքածու տիկնիկների շարք ու այդ աշխարհը ինձ առավել գրավեց: Ես տեղում դոփել չեմ սիրում, փորձում եմ նոր լուծումներ գտնել և որոշեցի որ հավաքածու տիկնիկները կարելի է վերածել թատերական տիկնիկների և 4 տարի առաջ հիմնեցի իմ տիկնիկային թատրոնը»:
Իր գրած հեքիաթները ոչ միայն փոքրերի, այլև մեծերի համար, քանի որ դրանցում իրականությունը ներկայացվում է հեքիաթի տեսքով, ցույց տալով արդի խնդիրները:
Արմենի առաջին ներկայացումը Հովհ. Թումանյանի «Շունն ու Կատուն» է եղել Թումանյանի տուն թանգարանում, հետո արդեն շարքը շարունակվել է: Այնուհետև փոխելով թատերական ոճը, նա տիկնիկները վերածել է մարիոնետների, որն իր տեսակով յուրօրինակ է, քանի որ մարիոնետների թատրոնի մեր տարածաշրջանում շատ քիչ ենք հանդիպում ու այն հեռացող ու վերացող արվեստ է:
«Ես ցանկացա իմ մոտեցմամբ, լուծումներով ու ներաշխարհով պահել այդ թատրոնի ուղղությունը, քանի որ այն ունի հին և խորը պատմություն: Թիֆլիսում թատերական արվեստով զբաղվող և տիկնիկային թատրոնի հիմնադիրներից եղել են նաև հայերը ու ես նորություն չեմ, այլ այդ արվեստի և մշակույթի կրողն ու պաշտպանողն եմ»:
Արմենի հիմնդրած տիկնիկային թատրոնը չունի կոնկրետ ֆինանսավորման աղբյուր: Նա թատրոնը պահում է իր սեփական, ինչպես ինքն է ասում՝ համեստ միջոցներով: Ունեցել է նաև դերասաններով համալրված ներկայացումներ, բայց վերջերս նա հանդես է գալիս միայնակ, քանի որ ֆինանսական միջոցներ չունի դերասաններին վարձատրելու համար:
Արմենի հանդիսատեսը ինչպես բազմազգ է, այնպես էլ առանց տարիքային սահմանափակումների: Ներկայացումներին երեխաներից բացի ներկա են լինում նաև մեծահասակները, ովքեր դեռևս չեն կորցրել իրենց ներսում եղած հեքիաթը: Ներակացումների ժամանակ ցուցադրվում են կոլաժներ, պարային և երաժշտական համարներ, որոնց միջոցով ներկայացվում է հայկական մշակույթը:
Այս պահին նա բազմաթիվ հրավերներ ունի, հնարավորությունների սահմանում փորձում է գնալ հայաբնակ գյուղեր: Համոզված է, որ եթե ինքը չգնա, ապա շատ երեխաներ իրենց կյանքում այդպես էլ չեն տեսնի տիկնիկային թատրոնը:
«Ես կյանքում տոմս վաճառած չկամ, երբ գյուղեր եմ գնում անգամ կոպեկի խոսակցություն չի կարող գնալ: Ճիշտ է ամեն անգամ գնալուց շատ խնդիրների եմ բախվում, բայց փորձում եմ ուժերիս ներածին չափով ինձնից ակնկալվածն անել: Միայն տեսնել է պետք, թե ամեն անգամ ինչ ոգևորությունով են երեխաները գալիս, ուրախանում, օգնում տիկնիկները տեղափոխելու գործում և այդ պահին մտքովս անգամ չի անցնում նրանցից գումար վերցնել: Սա ես բարեգործություն չեմ համարում, այլ ինձ հոգեպես հագեցած եմ զգում, որ մի լավ բան եմ անում, քանի որ ես մանկուց սպասում էի մի այդպիսի թատրոնի, որն այդպես էլ չեկավ»:
Շատերն են պնդում, որ մեր երեխաները հեռվանում են արվեստից, դա կապելով տեխնիկայի զարգացման հետ, սակայն Արմենը համամիտ չէ այդ կարծիքի հետ: Նա մտածում է, որ դա ծնողների բացթողման ու ծուլության հետևանք է, երբ երեխային լռեցնելու համար տալիս են սմարտֆոններ՝ նրանց զբաղեցնելու և ճիշտ դաստիարակելու փոխարեն: Հետո էլ ասում են, որ այս դարի երեխաները չեն ձգտում դեպի արվեստ, բայց հնարավորության դեպքում բոլոր երեխաներն էլ հետաքրքրվում են հեքիաթներով, թատրոնով, տիկնիկներով և այդ միֆերը հորինել են ծույլ ծնողները:
Արմենը նոր է վերադարձել Երևանից, հրավեր ուներ Փարաջանովի թանգարանից: Հիմա աշխատում է նոր ներկայացումների վրա: Շուտով «Կարմիր գլխարկը» նորովի կներկայացնի իր փոքրիկ հանդիսատեսի դատինն է: Հայտնի հեքիաթի տատիկը այն նույն ծեր և մահճակալին գանվածը չէ, այլ Ֆրանսիայից է եկել, ով սիրախաղի մեջ է գայլի հետ: Արմենի կարծիքով, այս նորը տարբերակ ավելի կգրավի հանդիսատեսին, նրանք կտեսնեն պատմությունը նորովի, որտեղ պահպանված կլինի հեքիաթի ցենզուրան:
Ինչ վերաբերվում է Արմենի տիկնիկների հավաքածուին, ապա եթե պատվերների դեպքում պատրաստում և վաճառում է, իսկ այն տիկնիկները, որոնք ստեղծվել են հավաքածուի համար, չի վաճառում:
Վերջում տիկնիկագործը՝ իր և տկինիկների անունից հորդորում է, որ մարդիկ երբեք չթողնեն, որ իրենց ներսի հեքիաթը քնի: Քանզի հեքիաթներից հեռանալով, մենք կորցնում ենք մեր դիմագիծը, դառնալով ռոբոտային կերպար, իսկ արթուն պահելը մեզ օգնում է մարդ մնալ՝ չվերածվել տիկնիկի:
Արմեն Հովհաննիսյանը նույնիսկ գրվածք ունի, որ առաջին տիկնիկագործը Աստված էր, ով ստեղծելով մարդուն հորդորեց տիկնիկ չդառնալ:
«Մարդիկ վերածվեցին մարիոնետների, բայց իմ տիկնիկները ինձ խոսք են տվել, որ երբեք մարդ չեն դառնալու»:
Լիդա Ալմասյան
