Ախալքալաքում կոշկակարի արհեստանոցներից մեկից լսվող մուրճի ու մեխի ձայնը տարբերվում է մնացածներից։ Այստեղ արհեստավորը կին է, նրա մուրճի հարվածները զուսպ ու զգուշավոր են, հաշվարկված այնպես, որ աշխատելու ընթացքում եղունգի լաքն անգամ չքերծվի։
«Շատերն են եկել ու զարմացել, հարցնում էին, թե ո՞ւր է կոշկակարը: Մեր հասարակության համար մի քիչ զարմանալի է կին կոշկակար լինելը, սկզբնական շրջանում տարակուսանքով էին մոտենում: Հայրս սովորեցնում էր ճշտապահ և պատասխանատու լինել, որպեսզի մարդիկ միշտ գոհ լինեն»,- կին արհեստավոր լինելու մասին այսպես է պատասխանում Հասմիկը։
Կոշկակարի արհեստը հորից է ժառանգել։ Ախալքալաքցիները լավ էին ճանաչում կոշկակար Տրդատ պապին, ով մինչև 88 տարեկան չհրաժարվեց սիրելի արհեստից։ Կոշկակարի 6 աղջիկները հաճախ են օգնել աշխատանքի ընթացքում, սակայն միայն Հասմիկն է շարունակում հոր գործը:
«Մութ ու ցուրտ տարիներին, մոմի լույսի տակ, հորս հետ թել էինք անցկացնում ու սոսինձ քսում։ Հայրս սիրով էր աշխատում, մենք էլ տեսնում էինք նրա մեծ սերն ու նվիրումը և նույնը սովորում»,- ասում է Հասմիկը:
Մեր քաղաքի միակ կին կոշկակարը կենցաղի ու հոգսերի հետ միայնակ է ապրում:
Օրվա հաց վաստակելուց բացի, արհեստավորի գործը միայնակ կնոջ համար նաև հոր մասին հիշողություն և ժառանգություն է։
Մանկուց ցանկացել է արհեստավորի ուղին բռնել «Ուզում էի վարսավիր դառնալ, բայց կոշկակար դարձա», – ասում է Հասմիկը:
Նրա համար, կապ չունի ինչ գործով է զբաղվում, կարևորը պետք է սիրես աշխատանքը, ինչ սիրով ես անում, լավ է ստացվում:
«Շատերն այսօր անգործ են, պատճառաբանելով, թե կին են, հարմար աշխատանք չկա, ես նման մտածելակերպը չեմ ընդունում, պիտի աշխատես որ կարողանաս արժանապատիվ ապրել: Կարևոր չէ ինչ գործ ես անում, պիտի կարողանաս սիրով աշխատել»,- համոզմունք է հայտնում արհեստավորը:
Ախալքալաքը ժամանակի ընթացում արհեստավոր կնոջ համար շատ չի փոխվել, պարզապես ժամանակներն են հիմա ուրիշ: Մութ ու ցուրտ տարիները շատ են տպավորվել, բայց հիշում է այն ժամանակ իսկական կյանք կար: Ցավով է նշում, որ այսօր փողոցում քիչ է հանդիպում գնդակ խաղացող կամ իրական շփվող երեխաների:
«Բոլորը հեռախոսների մեջ են, ժամանակներն են փոխվել: Քաղաքը շատ չի փոխվել, որ կյանքը փոխվում է քաղաքն էլ ինքնստինքյան ուրիշ դեմք է ստանում»,- մտորում է կին արհեստավորը:
Հասմիկը լավ գիտի, որ դժվարությունները շատ են, բայց ամեն բան կհաղթահարվի, եթե կամք ունես:
Սոնա Տոնականյան
