Խորհրդարանի առաջին նիստի սահմանադրականության, ընդդիմության գործողությունների, նախագահական ընտրությունների և հայատյացության մասին Jnews.ge-ն զրուցել է «Համաքաղաքացիական շարժում – Բազմազգ Վրաստան» կուսակցության նախագահ Առնոլդ Ստեփանյանի հետ:
Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին, ով չի ճանաչում խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքները, նիստն անվանել է հակասահմանադրական: Ի՞նչ նշանակություն ունի այն հանգամանքը, որ նախագահը առաջին նիստը չի գումարել:
– Քանի որ դա գրված է Սահմանադրության մեջ, ուրեմն դա նշանակություն ունի: Կարծում եմ՝ սա պատուհան է հենց սահմանադրության մեջ։ Այսինքն՝ ժողովրդավարական երկրներում այս նրբությանը, իհարկե, ոչ միայն ուշադրություն կդարձնեին, այլև այն մեծ նշանակություն կունենար։ Բայց դա ժողովրդավարական, եվրոպական երկրներում է:
Ինչպե՞ս կգնահատեք ընդդիմության գործողությունները
– Ասեմ, որ այն, ինչ հիմա կատարվում է, միանգամայն սպասելի էր։ Որովհետև բոլոր սուբյեկտները, նկատի ունեմ ընտրություններում, չեն զբաղվում նրանով, ինչով պետք է զբաղվեին։ Ընդդիմությունն ընտրազանգվածի հետ շփվելու փոխարեն ամբողջ ուշադրությունը սևեռել է «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի վրա։
Նրանք սխալ են ստեղծել կոալիցիաներ, ըստ ընտրողների, ինչի մասին է վկայում արդյունքը։ Հասարակական կազմակերպությունները պատրաստ չէին այդ նոր տիպի կեղծիքներին ու նոր տիպի չարաշահումներին։ Հատկապես նոր տեխնոլոգիաներով ընտրատեղամասերում: Որովհետև սա նորություն է մեզ համար։ Եվ այն, ինչ մենք տեսանք, որոշ փաստեր դեռ անհնար է ապացուցել:
Այս ամենն իրականում հիմա չի սկսվել: Այս ամենն արտացոլումն է այն սխալների, որոնք բոլոր դերասանները թույլ են տալիս և շարունակում են թույլ տալ: «Վրացական երազանքն» արդեն սկսել է աշխատել հաջորդ ընտրությունների համար։ Քարոզարշավն իսկապես սկսվել է, իսկ մենք դեռ խոտ ենք ծամում։ Իսկ այն, ինչ հիմա կատարվում է, շատ բնական է։ Ընդդիմությունը հաջորդ ընտրությունների վրա կենտրոնանալու փոխարեն փորձում է ամբողջությամբ սպանել իրեն։ Կարծում եմ, որ նախագահ Սոլոմե Զուրաբիշվիլիի դերը շատ կարևոր է։ Կարծում եմ, այն, ինչ նա անում է, սցենարի սկզբնական մասն է: Պետք է հետևել՝ նա կստեղծի՞ քաղաքական կուսակցություն, թե՞ կնպաստի նոր կուսակցության ստեղծմանը։ Այսպիսով, դա նոր էջ կբացի Վրաստանի քաղաքական պայքարի պատմության մեջ։ Եվ, ես կարծում եմ, միևնույն ժամանակ դա կսպանի գոյություն ունեցող ընդդիմությանը։
Որպես հնարավոր այլընտրանք Դուք նշեցիք նախագահ Զուրաբիշվիլիի անունը։ Հաշվի առնելով նրա հայատյաց հայտարարությունները, այդ թվում՝ ընտրություններից հետո, ազգային փոքրամասնությունները՝ հայերը, կվստահե՞ն նրան։
Դե, տես, ես կարծում եմ, որ նրա նպատակն այժմ ազգային փոքրամասնությունների կողմից աջակցված լինելը չէ, նրա վերջին գործողությունները խոսում են հենց այդ մասին։ Ընդհակառակը, նա փորձում է միավորվել իրեն սատարող ընտրազանգվածի ՝ դեռ պահպանողական հատվածի հետ։ Այդ տեսանկյունից հետաքրքիրն այն է, որ հասարակության պահպանողական հատվածն ավելի շատ աջակցում է «Վրացական երազանքին», և նա մտնում է այդ պայքարի մեջ։ Ընտրությունների և քաղաքականության տեսանկյունից սա հետաքրքիր է։ Այսինքն՝ բավականին պրագմատիկ քայլ։ Նա հասկանում է, որ փոքրամասնությունը, այսպես թե այնպես, ավելի շատ աջակցում է «Երազանքին» և, սկզբունքորեն, ներառված չէ այս պայքարի մեջ, այլ օգտագործում է, ասենք, փոքրամասնությունը, որպեսզի համախմբի ոչ թե փոքրամասնությանը, այլ հասարակության պահպանողական հատվածին։ Սա լավ է այն քաղաքական գործչի համար, ով, այսպես ասած, սթափ գնահատում է իր ուժեղ կողմերը, եթե կարելի է լավ բառն այս պարագայում օգտագործել, բայց շատ վատ է ամբողջ երկիրը ներկայացնելու հավակնություններ ունեցող քաղաքական գործչի կերպարի համար։ Եվ ես նաև կավելացնեմ, որ սա նաև ճանապարհ չէ դեպի Եվրոպա, ոչ միայն այն, ինչ անում է այսօր «Վրացական երազանքը», այլ նաև այն, որ ընդդիմությունը, ասենք, ոչ թե ամբողջ ընդդիմությունը, այլ որոշ առաջնորդներ, որոնք օգտագործում են փոքրամասնությանը քաղաքական նախապատվությունների համար, ատելության խոսքը քաղաքական նախասիրությունների համար, սա նույնպես ճանապարհ չէ դեպի Եվրոպա: Այսինքն՝ սա էլ իրականում լավ չէ։ Եվ այս «հայկական կարուսելները», որոնք, այսպես ասած, շաղ են տալիս։
Ես ընդհանրապես խորհուրդ կտայի քաղաքական գործիչներին օգտագործել այն դարձվածքաբանությունը, որը նրանք լավ են հասկանում: Եվ հասկանում են, թե դա ինչի կարող է հանգեցնել:
Երեկ հայատյաց գրառում էր կատարել ընդդիմադիր գործիչ Շալվա Նաթելաշվիլին…
– Նրանք ոչ մի եզրակացություն չեն անում և դասեր չեն քաղում, որոնք կարող են վնասել իրենց ապագայում: Նա նույնիսկ մարզերում շփումներ չունի. Այսինքն՝ նրանք, կարծես, հիմա հայտարարություններ են անելու։ Նրանք աշխատում են այլ ընտրազանգվածի՝ հասարակության այլ հատվածի համար։ Նրանք հասկանում են, որ ապագայում չեն էլ ցանկանում աշխատել փոքրամասնությունների հետ:
Որքանո՞վ է ճիշտ մեղադրել ազգային փոքրամասնություններին, եթե նրանք իրենք չեն աշխատում մունիցիպալիտետներում, որտեղ էթնիկ փոքրամասնությունները խիթ բնակեցված են:
– Սա սխալ է: Դե, քաղաքականություն է, դա այնքան երկերեսանի բան է, այսպես ասենք, ցավոք սրտի: Եվ այստեղ հարցը քաղաքական պրագմատիզմի մասին է, այլ ոչ թե արժեքների, երբ ընթանում է ընտրական շրջանը։ Ի դեպ, որպեսզի նախագահը լսի, Ֆրանսիայում կա օրենք, որը դատապարտում է ընտրական շրջանում ատելության խոսքի օգտագործումը։ Ուստի ես կխնդրեի նախագահին, իհարկե, եթե նա կարող է նպաստել սրա ընդունմանը խորհրդարանում, դա, իհարկե, շատ լավ կլինի:
