Վատագույն դեպքում Վրաստանը կարող է ամբողջությամբ կորցնել վիզայի ազատականացումը և միանալ ԵՄ այն երկրների ցանկին, որոնց քաղաքացիներին վիզա է անհրաժեշտ Շենգենյան գոտի մուտք գործելու համար: Այս մասին ասվում է Եվրոպական հանձնաժողովի դեկտեմբերի 19-ին հրապարակված վիզայի ազատականացման կասեցման վերաբերյալ տարեկան զեկույցում:

Զեկույցում Վրաստանի վերաբերյալ նշվում է, որ «Եվրոպական հանձնաժողովը լուրջ մտահոգություն է հայտնել Վրաստանում հիմնարար իրավունքների և ազատությունների խախտումների, այդ թվում՝ խտրականության դեմ պայքարի սկզբունքների չպահպանման վերաբերյալ»:

«Հանձնաժողովը բազմիցս կոչ է արել Վրաստանի իշխանություններին անհապաղ միջոցներ ձեռնարկել այս խնդիրները լուծելու և իր առաջարկությունները կատարելու համար։ Չնայած դրան, Վրաստանը խախտել է վիզայի ազատականացման երկխոսության շրջանակներում ստանձնած մի շարք պարտավորություններ և չի կարողացել կատարել վիզաների կասեցման մեխանիզմի վերաբերյալ յոթերորդ զեկույցի առաջարկությունները», — նշվում է փաստաթղթում։

Զեկույցի համաձայն՝ «հաշվի առնելով Վրաստանում ետասահույթի համակարգային և միտումնավոր բնույթը, հանձնաժողովը քննարկում է համապատասխան միջոցառումներ՝ թարմացված վիզաների կասեցման մեխանիզմի շրջանակներում»։ Մամուլի հաղորդագրության մեջ նշվում է, որ մեխանիզմն ուժի մեջ կմտնի 2025 թվականի դեկտեմբերի 30-ին։

«Նոր կանոնների համաձայն՝ վիզաների կասեցումը սկզբնապես կարող է ազդել Վրաստանի կողմից տրված դիվանագիտական, ծառայողական և պաշտոնական անձնագրեր կրողների վրա, ովքեր հիմնականում պատասխանատու են առաջարկությունները չիրականացնելու համար»։

Ի տարբերություն գործող կանոնների, նոր դրույթները կապահովեն վիզայի միաբնույթ կասեցում ԵՄ բոլոր անդամ պետություններում: Դիվանագիտական, ծառայողական և պաշտոնական անձնագրերի տերերի համար երկկողմանի վիզայի ազատումներն այլևս հնարավոր չեն լինի, երբ վիզային ռեժիմը վերականգնվի ԵՄ մակարդակով: Երկրորդ փուլում, եթե խնդիրները չլուծվեն, վիզայի կասեցումը կարող է տարածվել ամբողջ բնակչության վրա: Ամենավատ դեպքում Վրաստանը կարող է ամբողջությամբ կորցնել վիզայի ազատականացման կարգավիճակը և ավելացվել ԵՄ այն երկրների ցանկին, որոնք պահանջում են վիզա», — նշվում է Եվրոպական հանձնաժողովի զեկույցում:

Եվրոպական հանձնաժողովի տարեկան զեկույցի համաձայն՝ Արևելյան գործընկերության երկրների շրջանում էական առաջընթաց չի գրանցվել իրենց վիզային քաղաքականությունը ԵՄ-ի հետ ներդաշնակեցնելու հարցում:

«Հատկապես նշվում է, որ Վրաստանի վիզային քաղաքականությունը զգալիորեն տարբերվում է ԵՄ-ի քաղաքականությունից, և որ 2024–2025 թվականներին Վրաստանը հետագա քայլեր է ձեռնարկել՝ չնայած Եվրոպական հանձնաժողովի բազմաթիվ առաջարկություններին։ Ավելին, Եվրոպական հանձնաժողովը շարունակում է խնդրահարույց համարել Վրաստանի քաղաքացիների կողմից ներկայացված անհիմն ապաստանի դիմումների թվաքանակը, չնայած այն հանգամանքին, որ դրանց թիվը նվազել է 2023 թվականի համեմատ», — նշվում է փաստաթղթում։

Հրապարակված Եվրոպական հանձնաժողովի զեկույցում նաև նշվում է «Վրաստանում անվտանգության նոր ռիսկերի» մասին, որոնք, ինչպես նշվում է փաստաթղթում, «կապված են Ռուսաստանի ազդեցության հետ»։

«Մինչ գործընկերների մեծ մասը կատարում է կոռուպցիայի դեմ պայքարի իրենց պարտավորությունները, Վրաստանը չեղարկել է նախկինում իրականացված որոշ բարեփոխումներ։ Ավելին, կան փաստաթղթերի անվտանգության լուրջ թերություններ, այդ թվում՝ կեղծ կամ խարդախությամբ ստացված անձնագրեր և փոփոխված անձնական տվյալներ, որոնք օգտագործվում են ԵՄ անվտանգության ստուգումները շրջանցելու համար։ Այս խնդիրները պետք է լուծվեն՝ վիզային ռեժիմի ազատականացման հուսալիությունը պահպանելու համար», — նշում է Եվրոպական հանձնաժողովը։

Զեկույցում նաև հետագա քայլերի համար նշվում է Հանձնաժողովի կողմից վիզային ռեժիմի ազատականացման պահանջների և առաջարկությունների Վրաստանի կողմից կատարման շարունակական մոնիթորինգը, ինչպես նաև Եվրոպական խորհրդարանին և Եվրոպական խորհրդին տարեկան հաշվետվություն ներկայացնելը։