Մոսկվան կրկին պահանջել է, որ Թբիլիսին ստորագրի ՌԴ օկուպացիայի տակ գտնվող վրացական անջատողական շրջանների՝ Ցխինվալիի և Աբխազիայի դեմ ուժի չկիրառման մասին համաձայնագիր։ Սա բխում է Ժնևում կայացած բանակցությունների 65-րդ փուլից հետո Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարության հայտարարությունից։
«Ռուսական կողմը շեշտել է քննարկումների առաջնահերթ նպատակին հասնելու համար կոնկրետ միջոցառումների արագ մշակման կարևորությունը՝ Վրաստանի և այդ երկու հանրապետությունների միջև ուժի չկիրառման մասին իրավաբանորեն պարտավորեցնող համաձայնագրի ընդունման միջոցով Աբխազիայում և Հարավային Օսիայում երկարատև անվտանգության ապահովումը», — ասվում է հայտարարության մեջ։
Մոսկվան կարծում է, որ նման քայլի անհրաժեշտությունը մեծանում է «Վրաստանի կողմից իր անջատողական շրջանները ռազմական ուժով վերադարձնելու դրսից եկող սադրիչ կոչերի», ինչպես նաև «ՆԱՏՕ-ի կողմից այս պետությունը «զարգացնելու» բացահայտ ծրագրերի» ֆոնին։
Մոսկվան տարիներ շարունակ պնդում է համաձայնագրի ստորագրման վրա։ Ռուսական կողմը կարծում է, որ դա պետք է տեղի ունենա Վրաստանի և նրա անջատողական շրջանների սահմանազատման հետ միաժամանակ։ Այս հարցը մնում է 2008 թվականի պատերազմից կարճ ժամանակ անց հրավիրված Ժնևի միջազգային քննարկումների (ԺՄՔ) լճացման հիմնական պատճառներից մեկը՝ Վրաստանի, Ռուսաստանի, Սուխումիի, Ցխինվալիի, ինչպես նաև ԵՄ-ի, ՄԱԿ-ի և ԵԱՀԿ-ի ներկայացուցիչների մասնակցությամբ լուծումներ փնտրելու համար։
Օգոստոսին Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեն բացառեց համաձայնագրի ստորագրումը։ Նա ասաց, որ նման համաձայնագիրն իմաստ չունի։ Կոբախիձեի խոսքով՝ Վրաստանի իշխանություններն արդեն իսկ հայտարարում են, որ խաղաղ կարգավորումը «երկրի տարածքային ամբողջականությունը վերականգնելու միակ միջոցն է»։
Դրա հետ մեկտեղ Թբիլիսիում հիշեցնում են, որ հենց Ռուսաստանը չի կատարել 2008 թվականի օգոստոսի հրադադարի համաձայնագրով ստանձնած իր պարտավորությունները։ Մոսկվան պարտավորվել է դուրս բերել իր զորքերը Վրաստանի տարածքից, թույլատրել միջազգային դիտորդների մուտքը Աբխազիա և Ցխինվալիի տարածաշրջան և ապահովել փախստականների անվտանգ վերադարձը։ Սակայն այս դրույթներից ոչ մեկը չի իրականացվել։
Վրաստանի ԱԳՆ տվյալներով՝ բանակցությունների վերջին փուլի ընթացքում վրացական կողմը «կտրուկ բարձրացրել է օկուպացված տարածքներում անվտանգության և մարդու իրավունքների հետ կապված ծանր իրավիճակի հարցը»։
Թբիլիսին մտահոգություն է հայտնել Սուխումի օդանավակայանի անօրինական օգտագործման և Ռուսաստանի ու Աբխազիայի միջև չվերթների, երկաթուղային և ծովային ուղևորափոխադրումների մեկնարկի վերաբերյալ։
Ինչպես նախկինում, Ռուսաստանի և անջատողական վարչակազմերի ներկայացուցիչները բողոքի նշանով լքեցին նիստը փախստականների վերադարձի հարցի քննարկման ժամանակ։
Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը հայտարարել է, որ Վրաստանի կողմից փախստականների վերադարձի վերաբերյալ ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի ամենամյա բանաձևը «խոչընդոտում է երկխոսությանը», փաստաթուղթը անվանելով «չափազանց քաղաքականացված» և «անտեսելով աշխարհաքաղաքական իրողությունները»։
Մոսկվան նաև նշել է Ժնևի քննարկումները «բոլոր մասնակիցների համար ընդունելի մեկ այլ, իսկապես չեզոք վայր» տեղափոխելու անհրաժեշտությունը։ Ռուսաստանը կարծում է, որ Շվեյցարիան կորցրել է իր չեզոք կարգավիճակը՝ միանալով հակառուսական պատժամիջոցներին։
Այնուամենայնիվ, կողմերը համաձայնել են բանակցությունների հաջորդ փուլն անցկացնել 2026 թվականի մարտին։
