Ախալքալաքում և Ջավախքի գյուղերում շատ տղամարդիկ ունեն մեկ «հավատարիմ ընկեր»՝ շիշը։ Երեկոյան գարեջուրը դարձել է նորմա։ Մի երեկոյի ընթացքում մի քանի լիտրը նույնպես նորմալ է։ «Ուժի» համար օղին նույնպես նորմալ է։ Եվ ոչ ոք խնդիր չի տեսնում։ «Բոլորն են այդպես անում»՝ սա արդարացում է, որը սպանում է։

Գարեջուր խմելու սովորությունը ձևավորվում է պատանեկության հասակից։ 17 կամ 18 տարեկան տղաների մոտ երեկոյան մի գավաթ գարեջուր խմելն արդեն ընկալվում է որպես առօրյա կյանքի բնական մաս։ Այս վաղ սովորությունը դառնում է «երեկոյան ծեսի» հիմքը մեծահասակ տարիքում և աստիճանաբար վերածվում է կախվածության։

Հետևանքներ, որոնք չեն բարձրաձայնվում

Ախալքալաքում և Ջավախքի գյուղերում ալկոհոլը հենց այնպես չեն խմում. այն հետքեր է թողնում մարմինների, ընտանիքների վրա և օդում։

Առողջություն

Լյարդը լռում է, մինչդեռ ուշ չի լինում։ Տղամարդը կարծում է, որ դա «պարզապես հոգնածություն է», մինչև մի օր բժիշկն ասում է. «Քո օրգանները չեն կարողացել դիմակայել»։ Սիրտը ավելի ու ավելի սակավ է բաբախում, արյան ճնշումը կտրուկ աճում է, և անքնությունը դառնում է նորմա։ Դեմքը մոխրագույն է դառնում, աչքերը մռայլվում են՝ տղամարդը ներսից մեռնում է, չնայած արտաքուստ թվում է՝ կենդանի է։

Ընտանիք

Գիշեր է։ Լսվում է դռան ճռռոցը։ Տղամարդը տուն է վերադառնում գարեջրի գարշահոտով։ Նրա կինը ձևացնում է, թե քնած է, որպեսզի չլսի նախատինքներ կամ գոռգոռոցներ։ Երեխաները թաքնվում են հարևան սենյակում՝ լուռ սովորելով. «այսպես են ապրում մեծերը»։ Սերնդեսերունդ փոխանցվում է ոչ թե հարգանքը, այլ վախը։

Հասարակություն

«Վեճերը» լուծվում են շշի շուրջ, և հանկարծ ավտոտնակում կռիվ է լինում, փողոցում ավտովթար, իսկ առավոտյան հարևանները քննարկում են. «բախտը չբերեց, դե պատահում է»։ Բայց ոչ ոք բարձրաձայն չի խոստովանում, որ դա հարբած խելագարություն էր։ Բաժակակից ընկերները նստած են սրճարաններում, ովքեր իրենց ընկերներ են անվանում, բայց անհետանում են այն պահին, հենց հրաժարվում ես բաժակը լցնելուց։

Եվ ամենավատն այն է, որ դա դարձել է նորմա։ Ոչ ոք չի զարմանում, երբ տղամարդը երեկոյան դուրս է գալիս երկու լիտր գարեջրի ետևից։ Ոչ ոք չի ասում. «Այդպես չի կարելի»։ Կանայք լռում են, տղամարդիկ արդարացնում են միմյանց, դեռահասները սովորում են ընդօրինակել նրանց։

Ալկոհոլը մարդկանցից խլում է առողջությունը, ընտանիքները և ապագան։ Այն տղամարդկանց թույլ է դարձնում, կանանց՝ լռակյաց, իսկ երեխաներին՝ դատապարտված նույն պատմությունը կրկնելուն։

Ինչու է սա կարևոր շրջանի համար

Այնտեղ, որտեղ ալկոհոլը դարձել է նորմա, միայնությունն աճում է, աշխատունակությունը նվազում է, և քանդվում են ընտանիքներ։ Լռությունն ավելի է սրում խնդիրը։ Եթե այսօր դա չընդունվի, վաղը Ախալքալաքը և Սամցխե-Ջավախքի գյուղերը կվերածվեն մեկ մեծ «գարեջրային ակումբի», որը զուրկ կլինի ապագայից, իսկական ընկերությունից և կյանքից։

Վերջաբան

Շիշը հանգստի միջոց չէ, այլ դանդաղ ազդող թույն։ Այն գողանում է առողջությունը, ընտանիքներն ու ապագան։ Եվ եթե այսօր Ախալքալաքի և Սամցխե-Ջավախքի գյուղերի տղամարդիկ շարունակեն լուռ իրենց համար գարեջուր լցնել «սովորությունից դրդված», ապա վաղը չի լինի ոչ ոք, ով կպաշտպանի, կկառուցի և կսիրի։

Ձեր տղամարդիկ մեռնում են ներսից։ Եվ եթե դուք շարունակեք լռել, ապա վաղը նրանք կմեռնեն նաև արտաքուստ։

Հեղինակ՝ Սյուզաննա Նորվարդյան, լրագրող-հոգեբան