Newsgeorgia.ge-ն գրում է, որ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հայտարարել է, որ Անկարան ակնկալում է, որ Թբիլիսին «թուրք-ահիսկաներին (մեսխեթցի թուրքեր) կվերադարձնի Վրաստան անվտանգ և արժանապատիվ եղանակով»:

Այս հայտարարությունն Էրդողանն արել է Թուրքիա ժամանած Վրաստանի նախագահ Միխեիլ Ղավելաշվիլիի հետ համատեղ մամուլի ասուլիսի ժամանակ։

«Թուրքիան կտրամադրի ողջ հնարավոր աջակցությունը՝ այս գործընթացի հաջող առաջխաղացումն ապահովելու համար», — ասել է Էրդողանը։

Մեսխեթցի թուրքեր կամ վրացական տերմինաբանությամբ՝ մուսուլման մեսխեթցիներ (կամ «արտաքսված մեսխեթցիներ») անունով հայտնի ժողովուրդը պատմականորեն ապրել է Վրաստանի հարավային Մեսխեթի շրջանում: 1944 թվականի նոյեմբերին Ստալինի հրամանով 120 000 մուսուլման մեսխեթցիներ Վրաստանից տեղահանվել են Կենտրոնական Ասիա: Տեղահանվածները որպես «հատուկ վերաբնակիչներ» (այսինքն՝ առանց իրենց բնակության վայրը փոխելու իրավունքի) ցրվել են Ուզբեկստանի, Ղազախստանի և Ղրղզստանի տարբեր շրջանների առանձին գյուղեր:

Չնայած այն հանգամանքին, որ Ստալինի մահից հետո ԽՍՀՄ-ում սկսվեց բռնադատված ժողովուրդների հայրենադարձության և վերականգնման գործընթացը, դա չազդեց մեսխեթցիների վրա: 1956 թվականին Գերագույն խորհրդի նախագահության հրամանագիր է ընդունվել մեսխեթցի թուրքերի նկատմամբ սահմանափակումները վերացնելու մասին, սակայն առանց հայրենիք վերադառնալու իրավունքի: 1980-ականներին նրանցից մի քանիսը՝ Ուզբեկստանում ապրողները, կրկին դարձան էթնիկ պատկանելության հողի վրա հալածանքների և ջարդերի զոհ: Նրանցից շատերը այնուհետև մեկնեցին Ռուսաստան, շատերը՝ Ադրբեջան և այլ երկրներ: Այժմ մեսխեթցիների մեծ մասը ցրված է նախկին ԽՍՀՄ տարբեր երկրներում, նրանց մի մասը գաղթել է Թուրքիա և ԱՄՆ:

Որոշ ընտանիքներ փորձել են վերադառնալ Վրաստան 1980-ականների վերջին, երբ Խորհրդային Միությունն արդեն փլուզման եզրին էր։

1999 թվականին, Եվրոպայի խորհրդին միանալով, Վրաստանը պարտավորվեց հայրենադարձել մուսուլման մեսխեթցիներին։ Հանրության մի մասի դիմադրությանը չնայած, 2007 թվականին ընդունվեց «1940-ականներին ԽՍՀՄ իշխանությունների կողմից Վրաստանից բռնի կերպով վերաբնակեցված անձանց հայրենադարձության մասին» օրենքը։ Սակայն հայրենադարձությունն այդպես էլ զանգվածային բնույթ չստացավ։

Ներկայումս աշխարհով մեկ ցրված մեսխեթցիների և նրանց սերունդների թիվը գնահատվում է 300-400 հազար մարդ։ Չկան ճշգրիտ տվյալներ այն մասին, թե նրանց որ մասն է ցանկանում վերադառնալ Վրաստան։