Ցանկացած բիզնեսի, հատկապես արտադրական ոլորտում, հաջողակ զարգացման համար անհրաժեշտ են առանձնահատուկ բաղադրիչներ, որոնք աջակցում են ինչպես արտադրական գործընթացին, այնպես էլ ձեռնարկության զարգացմանը որպես ամբողջություն։ Բիզնեսում ամեն ինչ փոխկապակցված է, և ցանկացած բիզնես պետք է սկսի հասարակության համար իր օգուտների գնահատմամբ, ասում է Ախալքալաքում գործող VR-Handmade ընկերության սեփականատեր Վաղարշակ Շախբեկյանը, որը մասնագիտանում է ձեռագործ կոշիկների արտադրության մեջ։ Վաղարշակը ոչ միայն լավ արհեստավոր է, այլև հետաքրքիր տեսաբան արտադրության հարցերում։
«Միշտ, երբ բիզնես ես սկսում, պետք է սկսել նրանից, թե որքանով է այն օգտակար հասարակության համար։ Ամեն ինչ գալիս է մարդուց, նրանից, թե ինչ պահանջարկ կա։ Հաջողակ բիզնես զարգացնելու համար պետք է հաշվի առնել չորս հիմնական գործոն՝ ժամանակը, տեղը, որտեղ արտադրում ես, մարդկանց և մեթոդը, որն օգտագործում ես։ Եվ այսպես, այս բազային հիմնարար պնդումների վրա հենվելով կարելի է եզրակացնել, որ մարդիկ շատ մեծ նշանակություն ունեն։ Ես նկատի ունեմ, առաջին հերթին, այն մարդկանց, որոնց ուղղված է ձեր արտադրությունը», — կարծում է նա։
Վաղարշակը կարծում է, որ իր գործը (կոշկագործությունը) փոխանցվում է սերնդեսերունդ։ Դա ընտանեկան արհեստ է, որը նա համարում է ոչ միայն եկամտի աղբյուր, այլև ընտանեկան և մշակութային ավանդույթի մաս։
«Իմ բիզնեսը ժառանգական է, շատ արհեստներ արդեն անհետացել են, քանի որ դրանք պահանջված չեն եղել։ Ես կարծում եմ, որ իմ կոշկագործությունը չի անհետանա, քանի դեռ կոշիկներն անհրաժեշտ են ոտքերին։ Մարդու մարմնում ոտքերը «ժողովուրդն» է։ Դրանց համար հարկավոր է լավ հոգ տանել։ Հետևաբար, երբ ես կոշիկներ եմ կարում, փորձում եմ համոզվել, որ մարդը կարող է երկար ժամանակ կանգնել ոտքերի վրա՝ առանց հոգնելու։ Ես ամեն ինչ անում եմ, որպեսզի իմ կոշիկները գնող մարդը հարմարավետ զգա դրանք կրելիս։ Որպեսզի հասկանալի լինի, որ սա բնական արտադրանք է։ Ես ունեմ մի երազանք, որը փորձում եմ իրականացնել։ Ես կասեմ, որ ապրանքանիշը ստեղծվում է ոչ թե մեկ մարդու, այլ նրա շրջապատի կողմից։ Սա շատ կարևոր է», — ասում է Վաղարշակը։
Նա ընդգծում է, որ առանց երկրի ներսում լավ ձևավորված արտադրական ցիկլի՝ հումքից մինչև պատրաստի արտադրանք, անհնար է զարգացնել ժամանակակից տնտեսությունը։ Գերմանիան այն երկրի օրինակն է, որտեղ տեղական արտադրությունը հարգվում և աջակցվում է, և դա նրան տնտեսական հզորություն է հաղորդում։ Վրաստանը գտնվում է հակառակ իրավիճակում. այն արտահանում է հումք, բայց չի վերամշակում այն, ուստի մնում է ագրարային երկիր։
«Գերմանիայում տեղական արտադրությունը հարգվում է, և ամեն դեպքում նրանք փորձում են գնել տեղում արտադրված արտադրանք։ Սա շատ բան է ասում։ Պետության համախառն արտադրանքը աջակցվում է տեղական արտադրության կողմից։ Այսինքն՝ համախառն արտադրանքը հիմնված է դրա վրա։ Որպեսզի ցանկացած բիզնես, ցանկացած ապրանք աջակցվի, անհրաժեշտ են բաղադրիչներ, որոնք աջակցում են այդ բիզնեսին։ Ասենք, կոշիկի արտադրության համար անհրաժեշտ է, որ, օրինակ, կաշին կամ ներբանները, այսինքն՝ բաղկացուցիչ մասերը, արտադրվեն տեղական մակարդակով։ Այս դեպքում երկիրը դառնում է թեթև արդյունաբերական։ Մեր երկիրը գյուղատնտեսական է, քանի որ մենք արտադրում ենք միայն հումք», — ասում է Վաղարշակը։
Նա կարծում է, որ ապրանքի որակի պահպանումից բացի, անհրաժեշտ է հաշվի առնել մարքեթինգը և ապրանքանիշի մասին տեղեկատվության տարածումը սոցիալական ցանցերում, ինչը նոր հնարավորություններ է բացում բիզնեսի համար։
