Վերջին խորհրդարանական ընտրություններում վրաստանի ընդդիմադիր կուսակցությունները մարզերում, այդ թվում՝ Ջավախքում, շատ պասիվ էին։ Ինչով է պայմանավորված նրանց պասիվությունը, ինչ-որ բան փոխվել է արդյոք ընդդիմադիր կուսակցությունների մարտավարության մեջ, կմասնակցեն այս տարվա ՏԻՄ ընտրություններին, ինչ միտումներ կան և շատ ավելիի մասին Jnews-ը զրուցել է «Համաքաղաքացիական շարժում – Բազմազգ Վրաստան» կազմակերպության նախագահ Առնոլդ Ստեփանյանի հետ։
– Ինչու է մարզերում ընդդիմության ակտիվությունը շարունակում պասիվ մնալ:
– Դժվար հարց է, և, համապատասխանաբար, նաև դժվար է պատասխանել։ Մարզերում ընդդիմադիր կուսակցությունների չաշխատելու պատճառները բազմաթիվ են։ Նախ նրանք համոզված են, որ բնակչությունն ամեն դեպքում կքվեարկի «Վրացական երազանքի» օգտին։ Երկրորդ՝ նրանք չունեն տնտեսական ռեսուրսներ մշտապես մարզերում աշխատելու համար, և կենտրոնանում են խոշոր քաղաքների և այն տարածքների վրա, որտեղ ընտրողները դիտում և լսում են իրենց։ Եվ երրորդը, շատ բանալ է, նրանք չունեն կոնտակտներ, որոնց միջոցով կարող են աշխատել։ Օրինակ՝ Ախալքալաքի բնակչությունը, ես չեմ կարծում, որ բոլորը շատ ուրախ կլինեն միանալ ընդդիմությանը, բայց ճնշում, միևնույն է, զգացվում է։ Մյուս մարզերում նույնպես։ Այսօր մարզերում շատ դժվար է գտնել մարդկանց, ովքեր կկարողանային արդյունավետ աշխատել։
– Ֆինանսների սահմանափակ լինելը, մարզերում, որքանով է ընդդիմադիր կուսակցությունների պասիվության հիմնական պատճառ հանդիսանում:
-Նրանք, իսկապես, միջոցներ չունեն։ Եթե 2 լարի ծախսում են գովազդի վրա, որ հեռուստատեսության միջոցով այն հասնի վրացախոս բնակչությանը, ապա Ախալքալաքում մեկ ձայնի համար կծախսեն մոտ 50 լարի։ Այնտեղ կծախսեն 2 լարի, ու ավելի արդյունավետ։ Այստեղ սառը հաշվարկներ են, սակայն շատ ռազմավարական բնույթի սխալներ են արվում։ Հարցն այստեղ այն չէ, թե դու 50 լարի կծախսես, թե՝ 2, այլ այն, որ երբ մենք խոսում ենք խորհրդարանական ընտրությունների մասին, փոքրամասնություն կազմող շրջաններից ստացված ձայները չեզոքացնում են Թբիլիսիում ընդդիմության ստացած ձայների մի մասը։ Սա շատ կարևոր է ինչ-որ հավասարակշռություն պահպանելու կամ հաղթելու համար։ Այստեղ նրանք գոնե կաշխատեն այն ուղղությամբ, որ իշխող կուսակցությունը չկարողանա այդքան ձայներ հավաքել, իսկ աշխատել, կարծում եմ, որ կարելի է միշտ և ամենուրեք։ Մարզի շատ վատ ընկալում կա, շատ ցածր հետաքրքրություն, հաճախ, ցավոք, էթնոկենտրոն շահեր և, հավանաբար, մարզերում քայլեր անելու անկարողություն։ Հավանաբար դուք հիշում եք, որ ամեն տարի մենք հանդիպումներ էինք կազմակերպում ընդդիմադիր քաղաքական կուսակցությունների առաջնորդների հետ, բայց այս տարի հրաժարվեցինք դրանից, քանի որ նրանք այդ հանդիպումներից այն կողմ չեն անցնում։
– Վերջին խորհրդարանական ընտրություններից հետո Թբիլիսիից շատերը Ջավախքին «մեղադրեցին» այն բանում, որ իշխող կուսակցության ձայների տոկոսը շատ բարձր է եղել (89%): Ինչով է սա բացատրվում։
-Ոմանք հայատյացություն հրահրելու փորձերով էին առանձնանում, ոմանք լռում էին, բայց չկար մեկը, ով կպաշտպաներ և դա շատ վատ է։ Եվ բացարձակապես տարօրինակ է տեսնել, որ քաղաքական առաջնորդներն այստեղ ձայներ ստանալու ակնկալիք չունեն։ Սպասումներ չունեն, որովհետև այստեղ չեն աշխատում, իրենք էլ են դա հասկանում։ Բայց ընտրություններից հետո մատնանշել, որ հայերն ու ադրբեջանցիներն են մեղավոր, դա իրենց մոտ լավ է ստացվում։ Այստեղ էլ են հասկանում, թե ինչու են դա անում, որովհետև նրանք դրանով ուզում են կոնսոլիդացնել ծայրահեղ տրամադրված ընտրողներին, հիմա դա իբր շատ մոդայիկ է, երբեմն դա պարտադիր է անել մեկի դեմ, ում դեմ կարելի է տրամադրել ծայրահեղ տրամադրված ընտրողներին։
Ընդդիմադիր կուսակցություններն այս տարի մասնակցելու են ՏԻՄ ընտրություններին: Ինչպիսին է նրանց տրամադրվածությունը։
-Դե, մեկը հաստատ ակնհայտ է՝ Գախարիայի կուսակցությունը։ Հարցը նրանում է, թե ում է ձեռնտու, որ ընդդիմությունը չմասնակցի։ Ձեռնտու է միայն «Վրացական երազանքին»: Այո, մեծ քաղաքներում «Վրացական երազանք»-ի պարտվելու շանս կա։ Կուսակցություններում կան խելացի մարդիկ, ովքեր հասկանում են այս ամենը, հիմարություն կլիներ, եթե նրանք այսքան տարի աշխատել են կուսակցություններում և չհասկանային։ Ես շատ հարցեր ունեմ քաղաքական կուսակցություններին և, մասնավորապես, ոչ կառավարական հատվածին, որը ևս դրդում է նրան, որ ընդդիմությունը չմասնակցի ընտրություններին։
– Ինչ նկատի ունեք «դրդում է» ասելով:
– Սալոմե Զուրաբիշվիլին ասում է «ոչ», կուսակցություններն ասում են՝ «ոչ», հասարակական կազմակերպությունները՝ «ոչ, պետք չէ, քանի որ իշխանությունները լեգիտիմ չեն»։ Բայց այն, ինչ տեղի է ունենում դաշտում, այն իրականությունն է, որում մենք ապրում ենք: Այն, ինչ ասում են նրանք, որոնց ես թվարկեցի, իսկապես ձեռնտու է «Վրացական երազանքին»: «Վրացական երազանքը» Թբիլիսիում ստացել է ընդամենը 40 տոկոսը, սա նշանակում է, որ եթե «Երազանքը» պարտվի Թբիլիսիում, ապա վարչական ռեսուրսի 1/3-ը նրանք կկորցնեն, նաև բյուջեի կեսը չեն կարողանա օգտագործել նախընտրական շրջանում հաջորդ խորհրդարանական ընտրությունների համար։ Դա նշանակում է, որ «Երազանքը» ավելի զգույշ է լինելու իր գործողություններում և հայտարարություններում, այդ թվում՝ միջազգային հարցերում։
Գախարիայի կուսակցությունը կարելի է համարել «Վրացական երազանքի» լուրջ մրցակիցը։
– Ես նման կարծիք չունեմ, որ որևէ քաղաքական կուսակցություն կարող է մրցակից լինել «Երազանքի» համար, քանի որ ռեսուրսները համեմատելի չեն։ Այն, ինչ հիմա արել են քաղաքական կուսակցությունները, դա քաղաքական սխալ է: Նկատի ունեմ, թե ինչպես ստեղծեցին կոալիցիաներ, առնվազն իրենց ընտրողներին պետք է հարցնեին. «Ում հետ եք ուզում մեզ տեսնել»։ Նրանք կորցրեցին մեծ թվով ընտրողներ, ովքեր չգնացին քվեարկելու իրենց կուսակցության օգտին, քանի որ իրենց դուր չեկավ այլ կուսակցության հետ համատեղ կոալիցիան։ Շատ մեծ հիմարություն էր։ Երկրորդը՝ հիմարություն էր նաև ընտրություններից առաջ, իշխանության հետ, տեխնիկական հարցեր քննարկելը։ Արդեն իսկ դժվար էր կոալիցիա հավաքելը, իսկ այստեղ վերադիր նրանց տրվեց թեմա, որի շուրջ վիճել էին դեռ ընտրություններից առաջ, ու մարզեր գնալու ու աշխատելու փոխարեն նստեցին Թբիլիսիում ու պորտֆելներ էին կիսում։ Նրանք կիսում էին դեռ չսպանված կենդանու կաշին։ Այն ամենը, ինչ արվում է այսօր, արվում է հօգուտ «Վրացական Երազանքի»:
– Ընդդիմությունը պայքարի ռազմավարություն ունի:
-Ոչ մի ռազմավարություն, այն մարդիկ, ովքեր իբր թե ընդդիմությունում և ոչ կառավարական հատվածում ռազմավարությամբ են զբաղվում, դա ռազմավարություն չէ, դա մարտավարություն է, որն առավելագույնը մեկ քայլ է։
Երբ խոսքը վերաբերում է պլանավորմանը, նրանք իրականում չեն անցնում նույնիսկ առաջին քայլը, նրանց մոտ լավ է ստացվում մարդկանց հավաքելը, նաև միջազգային հանրությանը մոբիլիզացնելը, բայց հայրենի հողի վրա հաջողության հասնել՝ ոչ: Ակնհայտ են իրավիճակի ոչ ճիշտ վերլուծության խնդիրները, համապատասխանաբար, իրավիճակին ոչ համարժեք գործողությունների պլանավորման հետ կապված։
