Ջավախքում զբոսաշրջության զարգացման մեջ վերջին տասնամյակում կարևոր ներդրում էր փոքր հյուրատների կառուցումը, որոնք առանձնանում են իրենց մատուցած ծառայություններով, անմիջական մթնոլորտով, ջավախքյան կենցաղի առանձնահատկություններով։ Սակայն հյուրատների կառուցումը այդպես էլ էական նշանակություն չունեցավ տուրիզմի զարգացման գործում։
Ախալքալաքի մունիցիպալիտետի Սուլդա և Օլավերդ գյուղերում երկար տարիներ է գործում է հյուրատներ։
Սուլդա գյուղում 2014 թվականից գործում է հյուրատուն, նախաձեռնությունն իրականացվել է «Էլկանա» կազմակերպության ֆինանսական աջակցությամբ։ Այս տարիների ընթացքում հյուրատներ այցելել են աշխարհի տարբեր երկրներից ժամանած զբոսաշրջիկներ:
«Սուլդա» հյուրատան տանտիրուհի Զոյա Ջանոյանի խոսքով, այցելությունները սեզոնային բնույթ են կրում։ Ամռան ամիսներին զբոսաշրջիկներն ավելի հաճախ են իրենց տանը հանգրվանում:
«Հիմնականում, երբ եղանակն անբարենպաստ է, այդ դեպքում ունենում ենք այցելուներ։ Տարվա կտրվածքով շատ քիչ այցելուներ ենք ունենում», – ասում է Զոյա Ջանոյանը։
Վերջինս հավելում է՝ իրենց հյուրատունը զբոսաշրջիկների տեսադաշտում է հայտնվում Google Maps-ի օգնությամբ, ինչպես նաև զբոսաշրջային ցուցանակների և Ջավախքի ազգային պարկի ուղղորդմամբ։
Սուլդա գյուղում «Ֆլորա» հյուրատան տանտիրուհի Ֆլորա Ափոյանը զբոսաշրջիկներին առաջարկում է իր ձեռքով պատրաստած ուտելիքներ։ Նրա խոհանոցում գերակշռողը տանը պատրաստած մաքուր և ավանդական սնունդն է. կաթնամթերք, մեղր, և այլն:
«Տարբեր երկրներից ունենում ենք այցելուներ, բայց ամենից շատ ամռանն են գալիս։ Տարվա մնացած ամիսներին հազվադեպ են գալիս», – ասում է Ֆլորա Ափոյանը։
Օլավերդ գյուղը գտնվում է Ախալքալաքից 15 կմ հեռավորության վրա։ Հայաստան Գիլոյանն ու նրա ամուսինը՝ Հովիկը, որոշել են զարգացնել տուրիզմը իրենց գյուղում։
Հայաստան Գիլոյանը մասնակցել է ԵՄ ENPARD-2 ծրագրով LAG-ի (Տեղական զարգացման խումբ) մրցույթին և շահել հյուրատան կառուցման դրամաշնորհը։
Վերջնարդյունքում 2019 թվականին Հովիկ Գիլոյանը իր հայրական հին տունը՝ «Օլավերդ» անվամբ վերածել է հյուրատան ։
«Հիմնականում այցելուները գալիս են Վրաստանից, այլ երկրներից ևս ունեցել ենք զբոսաշրջիկներ, բայց շատ քիչ, կարելի է ասել, որ սեզոնի հետ է կապված մեր գործը», – ասում է Հովիկ Գիլոյանը։
Միաժամանակ նշում, որ ցուցանակների հետ կապված հաճախ է խնդիրներ առաջանում, այդ իսկ պատճառով որոշել է, որ այս տարի ցուցանակներ տեղադրի, որպեսզի զբոսաշրջիկները հեշտությամբ կարողանան գտնել իրենց հյուրատունը։
«Մեր գյուղն ունի շատ գեղեցիկ տեսարժան վայրեր, զբոսաշրջիկները լինում են Լևանա լճում, բարձրանում են Աբուլ լեռ, քայլում մեր լեռներում», – ավելացնում է Հովիկը։
