Ախալքալաքի մունիցիպալիտետի բյուջեն այս տարի մոտավորապես 11 մլն լարիով ավելի է նախորդ տարվա բյուջեից։ Աճը տեղի է ունեցել հարկային և այլ եկամուտների ավելացման հաշվին, դիտարկենք ավելի մանրամասն։

Այս տարի մունիցիպալիտետի եկամուտները կազմում են 29 210 000 լարի։

Բյուջեն հիմնականում բաղկացած է սեփական եկամուտներից և դրամաշնորհների, Տարածաշրջանային զարգացման հիմնադրամի ֆինանսավորման մուտքերից և այլն: Սեփական եկամուտները հիմնականում բաղկացած են հարկային եկամուտներից, այլ եկամուտներից և դրամաշնորհներից: Ախալքալաքի քաղաքապետարանի ֆինանսական վարչության պետ Կարեն Մերգելյանի խոսքով, Ախալքալաքի բյուջեն արդեն 11 մլն լարիով ավելի է նախորդ տարվա մունիցիպալ բյուջեից, բայց կարող է էլ ավելի աճել։ Մուտքերի հաշվին քաղաքապետարանում ակնկալում են, որ մեկ տարվա ընթացքում բյուջեն կարող է աճել և հասնել 50 միլիոն լարիի և ավելի։

«Երբ մենք 2024-ի բյուջեն հաստատեցինք, եկամուտները կազմում էին 18 միլիոնից մի քիչ ավելի լարի, տարվա ընթացքում բյուջեն հասել էր 32 միլիոնի: Մենք եկամուտներ ունեինք Տարածաշրջանային զարգացման հիմնադրամից՝ գյուղական ծրագրից, բացի այդ, մեր եկամուտներն ավելացել են, մենք ստացել ենք հատուկ տրանսֆերտներ, և արդյունքում գումարը հասել է 32 միլիոն լարիի: Իսկ երբ հաստատեցինք 2025 թվականի բյուջեն, մեր բյուջեն արդեն կազմում էր 29 միլիոն լարի, այսինքն՝ 2024 թվականի համեմատ այն 11 միլիոն լարիով ավելի է: Այս տարի մենք ակնկալում ենք, որ բյուջեն կաճի մինչև 50 միլիոն և ավելի»,- ասում է Կարեն Մերգելյանը։

Հարկեր

Հարկ է նշել, որ նախորդ տարիների համեմատ ավելացել են հարկային մուտքերը։ Օրինակ՝ 2024 թվականին հարկային եկամուտները կազմել են 17 612 400 լարի, իսկ այս տարի դրանք 8 388 000 լարիով ավելի են և կազմում են 26 000 000 լարի։ Այս գումարը ներառում է.

Ավելացված արժեքի հարկ՝ 15 000 000 լարի (2024 թվականին՝ 6 412 400 լարի)։

Գույքահարկ՝ 11 000 000 լարի (2024 թվականին՝ 11 200 000 լարի) ներառյալ.

  • Վրացական ձեռնարկությունների գույքի համար (բացի հողից)՝ 10 770 000 լարի (2024 թվականին այն եղել է 10 980 000 լարի)
  • Օտարերկրյա ձեռնարկությունների գույքի համար՝ 33 000 լարի (2024 թվականին՝ 33 000 լարի)
  • Ֆիզիկական անձանց սեփականության համար (բացի հողից)՝ 2000 լարի (նույնը 2024թ.-ին)
  • Գյուղատնտեսական նշանակության հողերի համար՝ 90 000 լարի (2024 թվականին այն 7 000 լարիով պակաս է եղել և կազմել է 82 000 լարի)
  • Ոչ գյուղատնտեսական նշանակության հողերի համար՝ 105 000 լարի (2024 թվականին պակաս է եղել 3000 լարիով)

Դրամաշնորհներ

Դրամաշնորհները կազմում են 272 000 լարի, սակայն նախորդ տարվա ընթացքում գումարը կարող է աճել, դրամաշնորհների ընդհանուր գումարը կազմել է 11 509 000 լարի:

«Միայն պետությունից մենք դրամաշնորհներ ունենք: Օտարերկրյա դրամաշնորհներ մենք չունենք: Միայն Ճապոնիայի դեսպանատան ծրագրին ենք մասնակցել, բայց դեռ պատասխան չենք ստացել»,- ասում է Կարեն Մերգելյանը։

Այլ եկամուտներ

Կարեն Մերգելյանի խոսքով՝ տարին նոր է սկսվել, և բյուջեում փոփոխություններ են սպասվում.

«Ինչ վերաբերում է «այլ եկամուտներին», պլաններ են սահմանվել, բայց պարզվել է, որ դրանք գերակատարվել են: Լրացուցիչ ներդրումներ են եղել: Կոնկրետություն չկա, քանի որ մյուս եկամուտները ներառում են տուգանքներ, ապօրինի շինարարություն, բանկային տոկոսներ: Ուստի կանխատեսել հնարավոր չէ։ Կազինոներից եկամուտներն ավելացել են, սա կապված է հաճախելիության հետ: Աղբահանության վճարի հավաքներն ավելացել է, քանի որ գյուղերում աղբամաններ են ավելացվել: Ավելացումներ կան գրեթե ամեն կետից»,- ասում է Կարեն Մերգելյանը։

  • Անշարժ գույքից եկամուտը՝ 1 420 000 լարի (2024 թվականին՝ 1 600 000 լարի),
  • Տոկոսներից՝ 1,070,000 լարի (2024 թվականին՝ 1 270 000 լարի),
  • Վարձավճարից՝ 350,000 լարի (2024 թվականին՝ 330 000 լարի):

Ապրանքների և ծառայությունների վաճառք՝ 968 000 լարի (2024թ.՝ 890 000 լարի), որից.

  • վարչական և այլ վճարներ՝ 944 000 լարի (2024 թվականին՝ 868 000 լարի)
  • թույլտվության վճարը՝ 40 000 լարի (2024 թվականին՝ 20 000 լարի)
  • հարկ մոլախաղերի բիզնեսից՝ 850 000 լարի (2024 թվականին՝ 800 000 լարի)
  • բնակեցված տարածքի մաքրման վճարը կազմում է 54,000 լարի (40 000 լարի 2024 թվականին)
  • ոչ շուկայական եղանակով վաճառվող ապրանքներ և ծառայություններ՝ 24 000 լարի (2024 թվականին՝ 22 000 լարի)

Պատժամիջոցներ (տուգանքներ և տույժեր)՝ 550 000 լարի (2024 թվականին՝ 450 000 լարի)

Նախատեսված բյուջեով այսօր «Այլ եկամուտներ» կետում նկատվում է 2000 լարիի աննշան նվազում, ինչը պայմանավորված է նրանով, որ 2024 թվականին մունիցիպալիտետի ենթակայության տակ գտնվող զինվորական ծառայությունը փոխանցվել է ՊՆ-ին և այլեւս չկա զինծառայությունից տարկետումից ստացված ցանկացած եկամուտ: 2024 թվականին այս կետը կազմում էր 8000 լարի։

Ինչի հաշվին է ավելացել բյուջեն

Ելնելով վերը նշված թվերի վերլուծությունից՝ բյուջեի հիմնական աճը տեղի է ունենում հարկային եկամուտների, իսկ ավելի ճիշտ՝ ԱԱՀ-ի հաշվին, որը մենք ստանում ենք կենտրոնական բյուջեից։ ԱԱՀ-ն ավելացված արժեքի հարկն է, որը վճարվում է տնտեսական գործունեությամբ զբաղվող մարդկանց և ընկերությունների կողմից կենտրոնական բյուջե: Կենտրոնական բյուջեից ստացված ԱԱՀ-ի մի մասը բաշխվում է մունիցիպալիտետների միջև: Ամեն տարի որոշակի մաս և մունիցիպալիտետներին ուղարկվող ԱԱՀ-ի չափը կրկին են որոշվում։

Ինչպես երևում է, Ախալքալաքի 2025 թվականի բյուջեն ավելացել է կենտրոնական բյուջեից մուտքերի հաշվին։